دریافت بورسیه تحصیلی سوئد می‌تواند یکی از آمال و آرزوهای دانشجویان در سراسر دنیا باشد. کشوری که صاحب تکنولوژی است، اقتصاد با ثبات و قدرتمندی دارد و از منظر استانداردهای آموزشی و رفاهی جزو بهترین سرزمین‌های دنیاست. اما تقریبا یک دهه از دوران تحصیل رایگان در سوئد می‌گذرد. همان دورانی که دولت این کشور قانونی وضع کرد و دانشجویان خارجی را به پرداخت هزینه‌های تحصیل و ثبت نام ملزم نمود.
اما این بدان معنی نیست که امکان تحصیل رایگان در این سرزمین از بین رفته باشد. این کشور سردسیر اسکاندیناوی، کماکان برنامه‌های مفصلی برای پذیرش دانشجویان دارد و گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد امری امکانپذیر است. که دریافت آن کمی دشوار به نظر می‌رسد اما تردیدی نیست که ارزش بررسی و اقدام را دارد.
انواع بورسیه تحصیلی سوئد
بهترین شیوهٔ ممکن برای گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد، اقدام از طریق خود دانشگاه‌ها و موسسات خصوصی یا دولتی است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
- گرفتن بورسیه از طریق Swedish Institute که برای دانشجویان بین‌المللی کارشناسی ارشد تدارک دیده شده.
- بورسیه Visby Programme که محصول همکاری کشورهای شرق اروپا و روسیه است و دانشجویانی را که در حوزه‌های فرایندهای تجدیدپذیر، نوآوری و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها فعالیت داشته‌اند در اولویت دارد.
- بورسیه مستقل دانشگاهی که بسته به ماهیت دانشگاه، از نظر میزان هزینه‌های پوشش داده شده و طول مدت تحصیل و غیره تفاوت می‌کنند و نیاز به بررسی موردی دارند.
- بورسیه مختص به کشورهای خاص که همانطور که از نامش پیداست تنها برخی از کشورها را پوشش می‌دهد و هزینهٔ آن از طرف دانشگاه‌ها و بنیادهای مستقل و سایر سازمان‌های مستقر در این کشور تامین خواهد شد.
- بورسیه برای نخبگان و برگزیدگان بین‌المللی هم نوع دیگری از گزینه‌های تحصیل رایگان در کشور سوئد بوده و به میزان محدود به دانشجویانی که رزومهٔ علمی پرباری داشته باشند اختصاص داده می‌شود.
- بورسیه Swedish Turkish Program که مشخصا به دانشجویان کشور ترکیه اختصاص دارد.
- بورسیه تحصیلی سوئد به صورت مهمان یا Guest Scholarship Program که به دانشجویان مناطق جنگ زده و محروم اختصاص دارد
دقت شود که تعدادی از بورسیه‌های مذکور شامل حال دانشجویان ایرانی نمی‌شود و ساده‌ترین راه ممکن برای گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد برای دانشجویان ایرانی، اقدام پس از اخذ پذیرش در یکی از دانشگاه‌ها یا موسسات علمی است. بدین معنا که شما در ابتدا باید راه ورود به سیستم آموزش عالی سوئد را هموار کنید و پس از آغاز دورهٔ تحصیلی خود، برای اخذ بورسیه درخواست دهید. در این فرایند، هرچه مقطع تحصیلی بالاتری داشته باشید، شانس بالاتری هم برای بورسیه خواهید داشت.
هزینه تحصیل در سوئد چقدر است؟
هزینه تحصیل در سوئد دست کمی از سایر کشورهای اروپایی ندارد و حتی در برخی موارد از آنها پیشی می‌گیرد. تحصیل در این کشور برای دانشجویان اتحادیهٔ اروپا و سوئیس رایگان است. اما دانشجویان خارجی و بین‌المللی باید سالانه عددی مابین ۷۵۰۰ تا ۲۵۰۰۰ یورو را مد نظر داشته باشند که به نوبهٔ خود رقم هنگفتی محسوب می‌شود و حتی برای برخی رشته‌های خاص از این هم بالاتر می‌رود.
فراموش نشود که مبالغ بالا برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مصداق دارد و در خصوص مقطع دکترا، از هر کجای زمین که باشید، نیازی به بورسیه تحصیلی سوئد نخواهید داشت چرا که تحصیل برایتان رایگان است.
مثلا تحصیل MBA در کشور سوئد چیزی در حدود ۳۱۰۰۰ یورو خرج روی دستتان می‌گذارد و رشته‌های علوم انسانی جزو ارزان‌ترین موارد هستند که از ۷۵۰۰ تا ۱۰۰۰۰ یورو هزینه دارند. رشته‌های فنی و مهندسی بین ۱۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ یورو و معماری و دیزاین از حدود ۱۸۰۰۰ تا نزدیک به ۲۵۵۰۰ خرج بر می‌دارند. موارد زیر نمونه‌هایی از موسسات و دانشگاههای معتبر سوئد هستند که برای دانشجویان خارجی ایده‌آلند:
- انستیتوی کارولینسکا (Karolinska Institute): شهریه سالانه از ۱۶۰۰۰ تا ۱۹۴۰۰ یورو
- دانشگاه اوپسالا (Uppsala University): شهریه سالانه از ۹۳۰۰ تا ۱۳۵۰۰ یورو
- دانشگاه لوند (Lund University): شهریه سالانه از ۹۳۰۰ تا ۲۵۰۰۰ یورو
- دانشگاه استکهلم (Stockholm University): شهریه سالانه از ۸۷۰۰ تا ۱۳۶۰۰ یورو
بد نیست که مقالهٔ برترین دانشگاههای سوئد را هم مطالعه بفرمایید و سری هم به مطلب هزینه‌های زندگی دانشجویی در سوئد بزنید.
بورسیه تحصیلی سوئد
در این کشور توسعه‌یافتهٔ اروپایی نزدیک به ۴۰ دانشگاه وجود دارند که ۱۶ عدد از آنها در بین دانشگاههای رتبه‌دار جهان هستند و تعدادی از آنها برای تامین هزینهٔ تحصیل دانشجویان خارجی برنامه‌های ویژه‌ای دارند. اما گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد چه پیش‌نیازهایی دارد و چه مواردی شانس فرد را در این پروسهٔ به ظاهر پیچیده بالا می‌برد؟
در وهلهٔ اول، مهمترین پیش‌نیاز شما زبان انگلیسی است و با اینکه هر دانشگاهی سیاست خود را در این زمینه دارد، شما نیازمند یک مدرک زبان انگلیسی (خصوصاً برای تحصیل در کارشناسی ارشد) هستید که ثابت کند تسلط لازم را به این زبان دارید. این مدرک باید در قالب یکی از آزمونهای معتبر بین‌المللی باشد که در زیر چند نمونه از مهمترین آنها را آورده‌ایم:
- مدرک زبان TOEFL iBT
- مدرک آکادمیک IELTS
- مدرک آکادمیک PTE
- مدرک C1 Advanced (که سابقا با عنوان انگلیس کمبریج ادونسد هم شناخته می‌شده است)
برای پذیرش تحصیلی سوئد زبانتان به اندازه کافی خوب هست؟
تنها نکتهٔ مهم برای دانشگاه مقصد، اطمینان از توانایی کافی شما به زبان انگلیسی یا سوئدی بوده و اینکه مانع زبانی باعث اخلال در روند تحصیلی و تعامل شما با استاد و همکلاسی‌هایتان نمی‌شود. برای کورس‌های انگلیسی زبان و تحصیل کارشناسی ارشد در دانشگاههای سوئد، شرکت در یکی از آزمونهای بالا ضروری هستند و هرچه امتیازتان بالاتر باشد، آنها خیالشان راحت‌تر است.
اگر هم هیچ یک از مدارک بالا در اختیارتان نبود، باز هم دو راه وجود دارد. یک اینکه رشتهٔ تحصیلی‌تان زبان بوده باشد و دیگری اینکه لیسانس خود را در یک دوره یا دانشگاه انگلیسی زبان گذرانده باشید یا لااقل در بین درس‌هایتان، واحد انگلیسی تخصصی یا آکادمیک به چشم بخورد.
از مدرک زبان که بگذریم، موارد عمومی دیگری هم هستند که برای درخواست پذیرش در دانشگاههای سوئد به آنها نیاز دارید:
- مدارک شناسایی (و مدارک تغییر نام در صورتی که این کار را به صورت قانونی انجام داده باشید)
- مدارک و ریز نمرات دبیرستان با ترجمهٔ انگلیسی
- مدارک و ریز نمرات دانشگاه با ترجمهٔ انگلیسی
- انگیزه نامه
انگیزه نامه یا بیانیه هدف!
همین دو اصطلاح ساده باعث سرگیجهٔ بسیاری از دانشجویان شده‌اند! اینکه آیا این دو یکی هستند؟ و اینکه کدامیک بیشتر به کارشان می‌آید و چطور باید در قالب کلمات، خود را کاندیدای متمایز و با انگیزه‌‌ای نشان دهند. این نامه‌ها به شدت به یکدیگر شباهت دارند و در عین حال به دو مفهوم متفاوت اشاره می‌کنند. پس اگر نامهای نوشتید که بک‌گراند کاری و تحصیلی و چشم‌انداز آیندهٔ شما را خیلی موجز و مختصر و نهایتا در یک الی دو صفحه توضیح می‌داد، خیلی در قید اسم‌گذاری آن نباشید.
یک انگیزه نامه (Motivation Letter) یا بیانیه هدف (Statement of Purpose) ایده‌آل باید شامل موارد زیر باشد:
- دلیل شما برای انتخاب رشته، دوره و یا برنامهٔ تحصیلی مورد نظر چیست و اینکه از چه راهی با وجود چنین برنامه‌ای آشنا شده‌اید؟
- چه چیزی در محتوای این برنامه هست که برای شما جذابیت دارد و آن را به بهترین گزینهٔ تحصیلی برای شما بدل می‌کند؟
- فاکتورهای تاثیرگذار و کلیدی در انتخاب شما چه بوده‌اند؟ (پرستیژ دانشگاه، استادان، آیندهٔ کاری و ...)
- مطالعات پیشین و رشته‌ای که در کارشناسی ارشد قصد دنبال کردن آن را دارید چه ارتباطی دارند؟ و اگر ندارند چه چیزی باعث تغییر سمت و سوی شما شده است؟
- مسیر حرفه‌ای و شغلی ایده‌آل شما چیست و دورهٔ انتخابی شما چه نقشی در رسیدن به اهدافتان خواهد داشت؟
در خصوص تفاوت ظریف انگیزه نامه و بیانیه هدف، کافیست که بدانیم هر دو یکی هستند در حالی که انگیزه‌نامه بیشتر به موضوع درس و دانشگاه شما اختصاص دارد و کمی جنبهٔ تحصیلی‌اش بیشتر است و بیانیهٔ هدف بیشتر از شما و درونیات و آمال و آرزوهایتان به شکلی شخصی‌تر و داستانی‌تر صحبت می‌کند. باز هم تاکید می‌کنیم، موارد بالا را در نامه بگنجانید، نامه را شبیه به قصهٔ حسین‌کرد طولانی نکنید (نهایت دو صفحه کفایت می‌کند) و تا جای ممکن شفاف و خوشایند و صادقانه بنویسد.
زمان‌های کلیدی و ددلاین‌های ثبت‌نامی برای دانشگاههای سوئد
تاریخ‌های مهم پاییز برای دور اول ثبت درخواست پذیرش
- میانهٔ اکتبر: فعال شدن ثبت نام آنلاین
- میانهٔ ژانویه: ددلاین درخواست پذیرش
- فوریه: مهلت اثبات عدم نیاز به پرداخت
- فوریه: مهلت ارسال مدارک تکمیلی
- مارس: نخستین اعلام لیست متقاضیان برگزیده
- آوریل: آخرین مهلت دانشجو برای پاسخ به پیشنهاد پذیرش دانشگاه
- آوریل: دومین اعلام لیست متقاضیان برگزیده
- سپتامبر: آغاز ترم تحصیلی پاییز
تاریخ‌های مهم بهار برای دور دوم ثبت درخواست پذیرش
- ابتدای ژوئن: فعال شدن ثبت نام آنلاین
- میانهٔ اوت: آخرین مهلت ثبت درخواست پذیرش
- ابتدای سپتامبر: مهلت اثبات عدم نیاز به پرداخت
- ابتدای سپتامبر: مهلت ارسال مدارک تکمیلی
- میانهٔ اکتبر: نخستین اعلام لیست متقاضیان برگزیده
- پایان اکتبر: آخرین مهلت دانشجو برای پاسخ به پیشنهاد پذیرش دانشگاه
- نوامبر: دومین اعلام لیست متقاضیان برگزیده
- ژانویه: آغاز ترم بهار
انواع ویزای تحصیلی سوئد
برای دانشجویان خارج از اتحادیهٔ اروپا یا به قولی non-EU ها دریافت ویزای اقامت تحصیلی امری ضروری است و این ویزا در دو حالت مختلف ارائه می‌شود.
- ویزای دانش‌آموزی Student Visa: مخصوص دانشجویانی که اقامتشان برای تحصیل به ۹۰ روز نمی‌رسد
- ویزای مجوز اقامت Residence Permit: مختص به آنهایی که زمان تحصیلشان از ۹۰ روز فراتر می‌رود
بعد از انتخاب رشتهٔ مورد نظرتان و مکاتبه با دانشگاه مربوطه، کافیست نامهٔ پذیرش دانشگاه را به درخواست ویزا ضمیمه کنید و باقی ماجرا را به قضا و قدر بسپارید.
بورسیه سوئد - کارشناسی
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، بهترین راه برای گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد، مکاتبه با دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی سوئد و دریافت نامهٔ پذیرش از آنهاست. درخواست بورسیه پیش از پذیرش عملا کاری بیهوده و بی‌سرانجام است. اما شما بعد از دریافت نامهٔ دانشگاه و اخذ ویزای تحصیلی و ورود به دانشگاه، همواره این فرصت را دارید که فرایند درخواست بورسیه را به جریان بیندازید. فرایندی که موفقیتش، بستگی مستقیمی با عملکرد ممتاز و رزومهٔ علمی پر و پیمان شما به عنوان یک دانشجوی خارجی خواهد داشت!
بورسیه سوئد - کارشناسی ارشد
اگر به تسلطتان در زبان انگلیسی اعتماد دارید حتم کنید که بخش قابل توجهی از مسیر پذیرش و دریافت بورسیه تحصیلی سوئد در مقطع کارشناسی ارشد را رفته‌اید. در این مقطع، کلاس‌ها اغلب به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند و خود سوئدی‌ها هم رابطهٔ خوبی با زبان انگلیسی دارند و شما به عنوان یک خارجی در هیچ کجا لنگ نخواهید بود. پذیرش تحصیلی کارشناسی ارشد در کشور سوئد، شاید یکی از مرسوم‌ترین و هموارترین مسیرهای تحصیلی برای مهاجرت به این کشور شمالی و در کل اروپا (دریافت ویزای شینگن) باشد.
شما می‌توانید در حین تحصیل کارشناسی ارشد، در دوره‌های آموزشی زبان سوئدی شرکت کنید و آمیختگی دوچندانی با فرهنگ کشور میزبان بدست آورید. در عین حال هم از بالاترین سطح استانداردهای آکادمیک بهره‌مند شده و آیندهٔ شغلی خود را تضمین نمایید. فقط کافیست مدارک زبان خود را در کنار مدرک کارشناسی خود آماده کنید، فرم ثبت نام را پر کنید، رسید پرداخت هزینهٔ ثبت نام را در اختیار داشته باشید و پروسهٔ نامه نگاری را با دانشگاه مربوطه به جریان بیندازید.
لیست مدارک لازم برای اخذ پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد:
- رزومه تحصیلی به زبان انگلیسی
- توصیه نامه از اساتید قبلی
- مدرک زبان
- مدرک تمکن مالی برای هزینه‌های زندگی و تحصیل
- ترجمه رسمی از مدرک لیسانس همراه با ریز نمرات
- ترجمه رسمی از مدرک دیپلم
- مدارک شناسایی
- پاسپورت
بورسیه سوئد - دکترا
پذیرش و دریافت بورسیه در مقطع دکترا برای دانشجویان خارجی به مراتب ساده‌تر از مقاطع پایین‌تر است. پس از ارسال سوابق تحصیلی و ریز نمرات مقاطع پایین‌تر، مهمترین چیزی که می‌تواند امکان پذیرش شما را بیشتر کند، مقالات معتبر و کتاب‌های به چاپ رسیده از شماست. تالیفات شما می‌توانند شما را یک سر و گردن بالاتر از سایر کاندیداها قرار می‌دهد. با این وجود کسانی که کارشناسی ارشدشان را هم در کشور سوئد گرفته‌اند شانس بالاتری برای پذیرش دکترا خواهند داشت. کسانی که در مقطع دکترا بورسیه می‌شوند، شغل تمام‌وقتشان تحقیق و پژوهش بوده و به اندازهٔ کافی از دولت یا موسسات سوئد حقوق می‌گیرند.
محبوب‌ترین رشته‌های تحصیلی در سوئد
خوشبختانه سوئد از جمله کشورهایی است که طیف متنوعی از رشته‌ها و حوزه‌های تحصیلی را ارائه می‌کند که در میان آنها موارد زیر از بالاترین رونق و محبوبیت برخوردارند و طبیعتا بازار کار درست و درمانی خواهند داشت.
- زیست شناسی
- مدیریت کسب و کار
- اقتصاد
- علوم اجتماعی
- طراحی صنعتی
- مهندسی مکانیک
- علوم کامپیوتر و دانش انفورماتیک
- انرژی‌های تجدیدپذیر
مزایای تحصیل در دانشگاههای سوئد
وقتی ادامهٔ تحصیل در دانشگاههای سوئد یکی از گزینه‌های مد نظر شماست، قطعا به مزایای متعدد و چشم‌انداز روشن این هدف تا حدودی واقفید. با این حال مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم من باب یاد‌آوری هستند و مطالعهٔ آنها خالی از لطف نیست.
- کاربرد بالای زبان انگلیسی در کشور سوئد به عنوان یک کشور غیر انگلیسی زبان، یکی از مزایای مهم تحصیل در سوئد محسوب می‌شود. خصوصا اگر کار به انتشار مقاله و پژوهشی برسد و شما دغدغه‌ای برای تسلط به زبان دشوار سوئدی نداشته باشید.
- دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی سوئد ارتباط تنگاتنگی با صنعت و بیزنس و کاربردهای واقعی در عرصهٔ بین‌المللی دارند و شما به بهترین شکل ممکن برای بازار کار آماده خواهید شد.
- موسسات علمی سوئد در تخصیص بودجهٔ خود آزادی عمل دارند و اگر برایشان آورده‌ٔ علمی و پژوهشی قابل توجهی داشته باشید، قطعا از خجالتتان در خواهند آمد.
- در این کشور امکانات تحصیلی و پژوهشی عالی، از لابراتوارها و مراکز مطالعاتی مجهز گرفته تا نهادهای علمی مشترک بین دانشگاه‌ها امری طبیعی است و روی هم رفته برای جامعهٔ آکادمیک سوئد، همیشه پروژهٔ جذابی برای انجام دادن وجود دارد.
- موسسات آموزش عالی سوئد به نامهای پراسم و رسمی مانند Ericsson - AstraZeneca - Tetra Pak - Alfa Laval و خودروسازان بزرگی مثل Volvo و Saab Group متصلند و چشم‌انداز شغلی روشنی برای دانش‌آموختگان ترسیم می‌کنند.
و در انتها بودجه‌های هنگفتی که از جانب دولت سوئد صرف امور پژوهشی می‌شود و چرخ‌دنده‌های پیشرفت علمی را همواره در چرخش نگه می‌دارد.
جمع بندی و سخن آخر
باز هم تاکید می‌کنیم که گرفتن بورسیه تحصیلی سوئد، در همان صفر مبدا کار بسیار دشواری است. پس ابتدا با دانشگاههای مورد نظر وارد مذاکره شوید و تمام تمرکزتان را بر پیشبرد پروسهٔ پذیرش و تامین مدارک معطوف کنید و به محض اینکه از درب ورودی دانشگاه گذشتید، فرایند درخواست بورسیه را آغاز کنید.
مخلص کلام اینکه سوئد یکی از اقتصادهای برتر و باثبات دنیاست و از بابت سیستم آموزش عالی، همانند دیگر همسایگان اسکاندیناوی خود مثل فنلاند و نروژ و دانمارک، از بالاترین استانداردهای روز جهان برخوردار است. بنابراین چه با دریافت بورسیه تحصیلی سوئد و چه بدون آن، تحصیل در دانشگاههای معتبر این کشور، چشم‌انداز مسیر شغلی و حرفه‌ای شما را دگرگون خواهد کرد. برای اطلاعات بیشتر راجع به چند و چون زندگی در این سرزمین، معایب و مزایای زندگی در سوئد را مطالعه بفرمایید.