آیا میتوان از طریق تحصیل به کشور اروپایی زیبا و جذابِ فرانسه مهاجرت کرد؟ چگونه؟ در این پُست تصمیم داریم صفر تا صد این مسیر مهاجرتی را برای شما نمایان کنیم. سرزمین فرانسه یا به قول قدیمی‌ها دیار فرنگ، جدا از داشتن سیستم آموزشی پیشرفته و دانشگاه‌های معتبر و استانداردهای قابل قبول زندگی، در مقاطع مختلف، دوره‌های متعددی به زبان انگلیسی دارد و از آن طرف، کورس‌های آموزش زبان فرانسه را با هزینه‌های بسیار معقولی برگزار می‌کند.
زندگی دانشجویی در کشور فرانسه، چیزی در حوالی ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو در ماه هزینه دارد و هزینهٔ مهاجرت به کشور اروپایی و مدرن فرانسه، می‌تواند از دو هزار تا بیش از پنج هزار یورو متغیر باشد. در این مطلب به زیر و بم مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل می‌پردازیم، شرایط و مدارک لازم را عنوان می‌کنیم، مزایای تحصیل در فرانسه را شرح می‌دهیم و در انتها، اطلاعاتی را در باب ساختار آموزش در این شش ضلعی (یکی از القاب فرانسه) مرور خواهیم کرد.
مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل
طبیعتاً نخستین قدم در مسیر مهاجرت تحصیلی، اخذ پذیرش از یکی از مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های فرانسه است. ورود به تعدادی از بهترین دانشگاه‌های فرانسه در ظاهر فرایندی پیچیده و دشوار به نظر میرسد. اما با داشتن معدل مطلوب و مدرک زبان و جفت و جور کردن مدارک و پیش‌نیازهایی که در ادامه عنوان می‌کنیم، خواهید دید که مهاجرت تحصیلی به کشور فرانسه ساده‌تر از این حرف‌هاست و دلیلی ندارد که شما، جزو آن سیصد و خرده‌ای هزار نفر دانشجوی خارجی که مشغول تحصیل در این کشورند نباشید.
یادآور شویم که تحصیل در کشور زیبای فرانسه بدون مدرک زبان هم امکانپذیر است اما راه‌های بسیار محدودی دارد و اگر هم جزو دانشجویان ممتاز باشید، به احتمال زیاد واجد یکی از بورسیه‌های متنوع این کشور شده و می‌توانید با هزینه‌ای بسیار پایینتر، به تحصیل‌تان ادامه دهید.
تحصیل در کشور فرانسه در دبیرستان و پیش‌دانشگاهی
در کشور فرانسه، تحصیل در مقطع دبیرستان و کالج در دو قالب دولتی و خصوصی امکانپذیر است. البته مدارس شبانه روزی هم در دسترسند و از نظر جمعیت دانش‌آموزان بین‌المللی، وضعیت بسیار خوبی دارند. روی هم رفته اگر از نظر مالی وضعیت خوبی دارید، به گزینه‌های خصوصی هم فکر کنید اما در غیر اینصورت، سمت مدارس خصوصی نروید.
خود فرانسوی‌ها هم فرزندانشان را به مدارس دولتی می‌فرستند و تا جای ممکن از شهریه‌های سنگین دبیرستان‌های خصوصی (۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ یورو به بالا) دوری می‌کنند. نکتهٔ مهم اینکه، تحصیل در کشور زیبا و مدرن فرانسه در مقاطع پایینتر از دانشگاه، نیازمند به حضور خانواده یا یک سرپرست مقیم فرانسه است و دروس تمام دبیرستان‌های این کشور به زبان فرانسه ارائه می‌شود. مگر اینکه قصد ثبت نام در یکی از مدارس بین‌المللی یا شبانه روزی این کشور را داشته و صابون هزینه‌های (از ۴۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ یورو) گزافش را به تنتان مالیده باشید.
خاطرمان باشد که در مقاطع پایینتر از دانشگاه، دیگری خبری از بورسیه و کمک هزینه‌های مالی نیست. در فرانسه مدرک دیپلم به سه شاخهٔ انسانی، علمی و زبان تقسیم می‌شود و موارد زیر برای اخذ پذیرش از مدارس فرانسه باید مد نظر قرار بگیرند:
- اقدام سه ماه یا زودتر از آغاز سال تحصیلی
- مکاتبه مستقیم با مدرسه و آشنایی با پیش‌نیازها
- ترجمه مدارک شناسایی و سوابق پزشکی دانش آموز
- آدرس محل سکونت تعیین شده در کشور فرانسه
- ترجمه سوابق تحصیلی دانش آموز
- پاسپورت متقاضی و اعضای خانواده (در صورت همراهی)
تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی
تحصیل در فرانسه در مقطع لیسانس به دو زبان انگلیسی و فرانسه امکان پذیر است و بسته به رشتهٔ انتخابی، شرایط و مدت زمان متفاوتی دارد. مثلا برای برخی از رشته‌های مهندسی یا علوم انسانی، دورهٔ چهارساله به سه سال کاهش می‌یابد و لیسانس یک سری از رشته‌های تجربی مثل پزشکی و دندانپزشکی، تا شش سال طول می‌کشد.
برای ورود به یک کورس انگلیسی زبان در مقطع کارشناسی، باید دست کم آیلتس ۶ داشته باشید و اگر امکان تحصیل به زبان فرانسوی دارید، مدارک B1 و B2 به کارتان خواهد آمد. در کل با داشتن ریز نمرات دیپلم و دبیرستان و مدرک زبان انگلیسی یا فرانسه (ترجیحاً B2)، مشکل خاصی برای دریافت پذیرش نخواهید داشت.
شهریهٔ تحصیل در مقطع کارشناسی در کشور فرانسه نزدیک به ۳۰۰۰ دلار است. مگر اینکه در یکی از دانشگاه‌های دولتی این کشور پذیرش بگیرید یا واجد شرایط بورسیه باشید (که در مقطع لیسانس بسیار دشوار است). تعدادی از اصلی‌ترین آیتم‌های مورد نیاز برای پذیرش لیسانس عبارتند از:
- کپی پاسپورت
- ترجمه مدرک دیپلم و ریز نمرات دبیرستان
- ترجمه مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات دبیرستان
- شناسنامه، کارت ملی یا کارت پایان خدمت برای آقایان
- مدرک زبان انگلیسی آیلتس ۶
- مدرک زبان فرانسه B1 یا B2
- مدارک تمکن مالی
- رزومه کاری یا علمی
- انگیزه نامه یا SOP
- دو قطعه عکس ۳/۵ در ۴/۵
- هزینه ثبت نام
تحصیل در کشور فرانسه در مقطع ارشد
دریافت پذیرش تحصیلی در مقطع ارشد، یکی از راه‌های مرسوم مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل است. در این کشور نزدیک به ۳۰۰ دانشگاه و موسسهٔ آموزشی معتبر و کهنه‌کار، دورهٔ فوق لیسانس را ارائه می‌دهند و ریشهٔ برخی از آنها به چند قرن پیش باز می‌گردد. بسته به رشتهٔ انتخابی، تحصیل ارشد در فرانسه بین یک یا دو سال طول می‌کشد و پذیرش در یکی از رشته‌های مهندسی و انگلیسی زبان، با داشتن آیلتس ۶/۵ بلامانع است.
البته این نمره حداقل ماجراست و احتمالش هست که در دانشگاه‌های مختلف با شرایط متفاوتی مواجه شوید. در مورد رشته‌های فرانسه‌زبان هم باید در یکی از آزمون‌های فرانسوی مثل TCF نمره B2 و یا C1 را کسب کرده باشید. تحصیل در مقطع ارشد در دانشگاه‌های فرانسه، در صورتی که دولتی و رایگان نباشد و یا واجد شرایط بورسیه نباشید، برایتان از ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ یورو آب می‌خورد. مدارک کلی برای ثبت نام ارشد در فرانسه شامل موارد زیر است:
- کپی پاسپورت
- مدرک دیپلم و ریز نمرات دبیرستان همراه با نسخه فرانسوی
- مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات دبیرستان همراه با نسخه فرانسوی
- مدرک کارشناسی و ریزنمرات دانشگاه همراه با نسخه فرانسوی
- شناسنامه، کارت ملی یا پایان خدمت برای آقایان
- مدرک زبان انگلیسی آیلتس ۶/۵
- مدرک زبان فرانسه B2 یا C1
- مدارک تمکن مالی
- رزومه کاری یا علمی
- انگیزه نامه
- توصیه نامه
- دو قطعه عکس ۳/۵ در ۴/۵
- هزینه ثبت نام
تحصیل در کشور فرانسه در مقطع دکتری
تحصیل در مقطع دکتری هم جزو راه‌های ایده‌آل مهاجرت به کشور فرانسه است و مسیر اقامت دائم در این کشور را به مراتب کوتاهتر و هموارتر می‌کند. بر همین اساس و به خاطر رقابت سنگین موجود، کسانی که رزومهٔ علمی و حرفه‌ای خوبی دارند، شانس بسیار بالاتری برای تحصیل دکتری در فرانسه خواهند داشت.
در این پروسه، مکاتبه با دانشگاه و پیدا کردن استاد ناظر مناسب بسیار حیاتی بوده و داشتن تألیفات علمی مثل مقالات ISI متقاضی را در جایگاه بهتری نسبت به سایرین قرار می‌دهد.
امکان تحصیل دکتری در دانشگاه های کشور فرانسه با شهریه‌ای در حوالی ۳۰۰ یورو یا بیشتر وجود داشته و بیشترین شانس دریافت بورسیه و فاند تحصیلی، متوجه متقاضیان این مقطع است. در بخش‌های بعدی، جزئیات بیشتری از انواع بورسیه تحصیلی در فرانسه را شرح خواهیم داد. مدارک لازم برای دریافت پذیرش تحصیلی در مقطع دکترای فرانسه عبارتند از:
- کپی پاسپورت
- مدرک دیپلم و ریز نمرات همراه با نسخهٔ فرانسوی
- مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات همراه با نسخه فرانسوی
- مدرک کارشناسی و ریزنمرات همراه با نسخهٔ فرانسوی
- مدرک ارشد و ریزنمرات همراه با نسخهٔ فرانسوی
- شناسنامه و کارت ملی
- مدرک زبان انگلیسی آیلتس ۷
- مدرک زبان فرانسه B2 یا C1
- مدارک تمکن مالی
- مقالات یا تألیفات علمی
- مدرک سمینارها یا دوره‌های علمی
- انگیزه نامه و توصیه نامه
- دو قطعه عکس ۳/۵ در ۴/۵
- هزینه ثبت نام
مراحل دریافت ویزای تحصیلی فرانسه
بعد از تأمین مدارک بالا و مکاتبه با دانشگاه و دریافت نامهٔ پذیرش، نوبت به ویزای تحصیلی فرانسه میرسد. برای آغاز پروسهٔ دریافت ویزای تحصیلی دو راه وجود دارد که یکی، مراجعه به موسسه اعزام دانشجوی لتسگو یونی و دیگری ایجاد پروفایل در وبسایت رسمی Etudes en France یا مراجعه مستقیم به سفارت فرانسه و پرداخت هزینهٔ ثبت نام است. توصیه می‌کنیم که بعد از دریافت نامه پذیرش، حتماً از مشاورین باتجربه کمک بگیرید و شرایط تحصیلی خود را ارزیابی کنید و پس از انجام مقدمات لازم و تأمین کلیهٔ مدارک، به سفارت مراجعه کنید.
اما محض اطلاع، ایجاد پروفایل در وبسایتی که نام بردیم به اسکن مدارک شناسایی، اسکن یکی از عکس‌های جدید و یک آدرس ایمیل معتبر و سایر مدارکی که در بالا عنوان کردیم نیاز دارد. مدارک لازم جهت دریافت ویزای دانشجویی فرانسه عبارتند از:
- فرم درخواست ویزا
- سه عدد عکس پاسپورتی
- گذرنامه معتبر تا ۳ ماه و ۵ کپی از صفحهٔ اول
- نامه رسمی ثبت نام یا پذیرش از دانشگاه
- بلیط هواپیما
- مدارک تمکن مالی
- مدارک محل سکونت در مقصد
- پرداخت حق بیمه
- مدارک تحصیلی
- حسابی به اعتبار ۶۰۰ یورو در یک بانک فرانسوی
- مدارک زبان فرانسه یا انگلیسی
- رسید پرداخت هزینه ویزا به مبلغ ۹۹ یورو
- گواهی سوء پیشینه
انواع ویزای تحصیلی برای مهاجرت به فرانسه
برای تحصیل در کشور فرانسه سه نوع ویزای تحصیلی وجود دارد که یکی ویزای بلند مدت تحصیلی فرانسه است و برای دوره های تخصصی بلندمدت و ۶ ماه به بالا صادر می‌شود و تا پایان تحصیل اعتبار دارد. نوع دوم ویزای بلند مدت موقت است که برای دوره‌های ۳ تا ۶ ماهه صادر شده و به درد شرکت در دوره‌های فشرده می‌خورد. نوع آخر هم ویزای کوتاه مدت تحصیلی فرانسه است که برای دوره‌های کمتر از ۳ ماه به کار می‌آید.
دوره زبان برای مهاجرت کشور به فرانسه
تا اینجای کار می‌دانیم که مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل، در هر یک از مقاطع دانشگاهی امکان پذیر است. اما یکی از راه‌های سرراست آن که شما را از داشتن مدرک زبان فرانسه بی‌نیاز می‌کند، تحصیل در یکی از دوره‌های رسمی زبان فرانسه است. این کار جدا از اینکه مسیر شما را برای پذیرش در دانشگاه‌های فرانسه و سایر نقاط جهان و همچنین مهاجرت به کانادا هموار می‌کند، یک خاصیت قابل توجه دیگر هم دارد.
فرانسه بر خلاف سایر کشورها، به دانشجویان دوره‌های زبان هم ویزای تحصیلی و دانشجویی می‌دهد و بدین ترتیب، شخص متقاضی را از تمامی امتیازات یک دانشجوی در حال تحصیل در خاک فرانسه برخوردار می‌کند. مزایایی از جمله، امکان کار دانشجویی در هنگام تحصیل، دریافت بیمه دانشجویی، دریافت کارت حمل و نقل مخصوص، امکان باز کردن حساب بانکی، امکان تمدید ویزا بدون نیاز به بازگشت به ایران و از همه مهمتر، دریافت کمک هزینهٔ خوابگاه و مسکن از طرف دولت فرانسه.
پذیرش در دوره های زبان فرانسه
برای شرکت در دوره های زبان فرانسه، دو راه وجود دارد که یکی پذیرش از موسسات و کالج‌های دولتی، و دیگری پذیرش در کالج‌های خصوصی این کشور است. موسسات دولتی در طی سال تنها دو بار پذیرش می‌کنند اما کالج‌های خصوصی زبان فرانسه به صورت ماهیانه و مستمر امکان پذیرش دارند.
هر دوی این موسسات خوابگاه دانشجویی را با مبلغ مقرون به صرفه‌ای فراهم می‌کنند، از مدرک مقدماتی A1 تا مدرک پیشرفتهٔ C1 را ارائه می‌دهند و دورهٔ آنها چیزی در حدود هفت هشت ماه به طول می‌انجامد.
هزینهٔ دوره‌های دولتی بسته به شهر و موسسهٔ انتخابی از ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ یورو و دوره‌های خصوصی از ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ یورو متغیر است. در ضمن، رسیدگی به درخواست شما برای دریافت ویزای تحصیلی فرانسه با این روش، نهایتاً بین ۳ تا ۶ ماه صبوری می‌طلبد.
مهاجرت به کشور فرانسه بدون مدرک زبان
به طور کلی، مهاجرت به کشور فرانسه از طریق ادامه تحصیل بدون مدرک زبان امکانپذیر نیست و فرد متقاضی باید به یکی از دو زبان انگلیسی یا فرانسه تسلط داشته باشد. برای شخصی که مدرک زبان ندارد، بهترین راه ممکن استفاده از شیوهٔ قبلی، یعنی دریافت پذیرش از یکی از موسسات آموزش زبان است. اما راه جایگزینی هم هست که فقط به تعداد محدودی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی محدود بوده و امکان تحصیل بدون مدرک آیلتس، در آنها وجود دارد.
یادآوری می‌کنیم که وبسایت رسمی این موسسات، بهترین منبع برای دریافت اطلاعات معتبر و بروز هستند و مد نظر داشته باشید که ممکن است برخی از آنها، به جای مدرک آیلتس، مدرک دیگری مثل تافل از شما طلب کنند و یا آزمون ورودی خاصی داشته باشند.
تعدادی از این موسسات که بدون مدرک زبان پذیرش می‌کنند عبارتند از:
- بیزنس اسکول پاریس
- بیزنس اسکول اسکما SKEMA
- بیزنس اسکول نئوما NEOMA
- آی‌اس‌سی پاریس ISC Paris
- بیزنس اسکول تولوز
- ای‌بی‌اس پاریس EBS Paris
- موسسه عالی مهندسی ایسایپ ESAIP
- موسسه تجارت بین‌الملل و بازاریابی ESGCI Paris
- بیزنس اسکول ESLSCA
- موسسه تحصیلات تکمیلی هنری IESA International
- بیزنس اسکول INSEEC
- بیزنس اسکول ESC Rennes
- اَمریکن بیزنس اسکول یا ABS
تحصیل در فرانسه به زبان انگلیسی
خوشبختانه تعدادی پرشماری از موسسات آموزشی و دانشگاه‌های فرانسه، امکان تحصیل به زبان انگلیسی را برای دانشجویان بین‌المللی فراهم کرده‌اند. بدیهیست که دانشجویان می‌توانند (و به شدت توصیه می‌شود که بتوانند!)، در حین تحصیل به زبان انگلیسی، کورس‌های زبان فرانسه را که توسط خود دانشگاه یا سایر مراکز آموزشی برگزار می‌شود گذرانده و مهارتشان را در این زبان پرکاربرد و مهم بالا ببرند. و دنیا را چه دیدید؟ شاید از آن طرف هم، مسیرشان را برای مهاجرت به کانادا و تحصیل در یکی از شهرهای کبک یا مونترال هموار کنند.
برای دانشجویانی که تحصیل به زبان انگلیسی را برای مهاجرت به کشور فرانسه ترجیح می‌دهند، شهرهای بزرگ این کشور مثل پاریس و لیون و مُون‌پلیه گزینه‌های بهتری هستند. چرا که در شهرهای کوچک، مانع زبانی به شکل محسوسی روی زندگی روزمرهٔ آنها سایه می‌اندازد و برایشان مشکل‌ساز می‌شود. اما در شهرهای بزرگ، این مسئله به مراتب کمرنگ‌تر بوده و درصد بیشتری از مردم به زبان انگلیسی تسلط دارند.
تعدادی از دانشگاه‌های معتبر فرانسه که در مقاطع مختلف، دوره‌های انگلیسی‌زبان ارائه می‌کنند عبارتند از:
- دانشگاه پلی‌تکنیک فرانسه Ecole Polytechnique
- دانشگاه تحقیقاتی پی‌اس‌الی Université PSL
- دانشگاه سوربُن Sorbonne University
- دانشکده مهندسی CentraleSupélec
- موسسهٔ آموزش عالی لیون École Normale Supérieure de Lyon
- دانشکدهٔ فنی پاریس École des Ponts Paris Tech
- دانشکدهٔ علوم سیاسی پاریس Sciences Po
- دانشگاه پاریس Université de Paris
تحصیل رایگان در کشور فرانسه مقطع لیسانس
شانس تحصیل رایگان در فرانسه یا دریافت کمک‌هزینهٔ تحصیلی، با بالا رفتن مقطع تحصیلی متقاضی بیشتر می‌شود و دریافت بورسیه در مقطع کارشناسی، جزو اتفاقات بسیار نادر است. هزینهٔ تحصیل لیسانس در کشور فرانسه در دانشگاه‌های دولتی بسیار ناچیز یا کاملاً رایگان و در دانشگاه‌ها و موسسات خصوصی، با مبلغی در حوالی ۳۰۰۰ یورو قابل انجام است. بنابراین توصیه می‌شود که دانشجویان لیسانس، برای تأمین بخش بسیار کوچکی از هزینه‌های زندگی دانشجویی، روی ده ساعت کار هفتگی حساب باز کنند و از آن مهمتر، ماجرای تمکن مالی را جدی‌تر بگیرند.
اما صرفاً محض اطلاع، تنها بورسیه‌ای که در این لحظه برای مقطع لیسانس به دانشجویان خارجی داده می‌شود، بورسیه‌ای موسوم به Emile Boutmy است که فقط به دانشجویان دانشکدهٔ علوم سیاسی پاریس تعلق گرفته و بسته به شرایط دانشجو، به ارزشی بین ۳۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ یورو و در موارد خاص ۱۹۰۰۰ یورو میرسد.
تحصیل رایگان در کشور فرانسه مطقع ارشد و دکتری
برعکس لیسانس، در مقطع ارشد و دکتری گزینه‌های متعددی برای بورسیه تحصیلی فرانسه وجود دارد. مواردی چون بورسیه اراسموس، بورسیه گرنوبل، بورسیه امیل بوتمی (مخصوص ارشد)، ENS اینترنشنال، MIEM، بورسیه ایفل، بورسیه اسمارت‌آپ و سنترال نانت، انواع گزینه‌های موجود هستند و پرظرفیت‌ترین و مشهورترین‌شان، بورسیه تحصیلی ایفل است که سالانه به ۶۰۰ دانشجوی بین‌المللی تعلق می‌گیرد. بورسیه ایفل به حالت فول‌فاند ارائه می‌شود و تمام هزینه‌های تحصیل در کشور مدرن فرانسه را پوشش داده و برای تمام دانشگاه‌های این کشور در دو مقطع ارشد و پی‌اچ‌دی قابل استفاده است.
شرط سن و معدل برای تحصیل در فرانسه
تا این لحظه برای مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل محدودیت سنی خاصی اعلام نشده است. اما در صورتی که خانوادهٔ متقاضی، قصد ثبت نام فرزند زیر هجده سالشان را در یکی از مدارس فرانسه داشته باشند، لازم است که تناسب سن متقاضی را در نظر بگیرند. برای دانشگاه هم هیچ مانع و محدودیت سنی برای متقاضیان بالای ۱۸ سال وجودندارد، اما حواسمان باشد که سن و سال متقاضی، بهرحال روی شانس دریافت ویزای تحصیلی و همچنین پذیرش دانشگاه بی‌تأثیر نخواهد بود و چیز عجیبی نیست که هیئت تصمیم‌گیرنده، در شرایط برابر، متقاضیان جوان‌تر را در اولویت قرار دهند.
در خصوص شرط معدل برای تحصیل در کشور فرانسه، طبیعتاً هرچه معدل بالاتر باشد، شانس پیشی گرفتن از سایر متقاضیان افزایش می‌یابد. اما حداقل معدل تعیین شده برای مقاطع لیسانس و فوق لیسانس ۱۵ و برای مقطع دکتری ۱۴ است.
هزینه زندگی دانشجویی در فرانسه
همانطور که در مقدمهٔ مطلب اشاره کردیم، زندگی دانشجویی در فرانسه، رقمی در حوالی هزار یورو هزینه دارد و اگر کنجکاو بودید و جزئيات بیشتری مد نظرتان بود، سری به مقالهٔ هزینه زندگی دانشجویی در فرانسه بزنید. اما برای اینکه یادآوری و مرور مختصری کرده باشیم، به چند نکته اشاره می‌کنیم. اول اینکه تحصیل در فرانسه بدون تمکن مالی، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و از آن طرف، با کار دانشجویی و پاره وقت نمی‌توانید سالانه ده هزار یورو یا بیشتر کنار بگذارید و اموراتتان را به شکل مطلوبی بگذرانید.
بنابراین بهترین کار ممکن اینست که پیش از هرگونه تصمیم برای تحصیل در کشور فرانسه، تکلیف تمکن مالی را روشن کنید و از آن طرف، در صورتی که در مقطع لیسانس یا دکتری هستید، گزینه‌های بورسیه را به دقت در تیررس دید داشته باشید.
تعدادی از مخارج اصلی زندگی دانشجویی در کشور فرانسه، در حوالی ارقام زیر هستند:
- خوابگاه‌ها و پانسیون‌های دانشجویی ۲۰۰ یورو به بالا
- آپارتمان اشتراکی ۴۰۰ تا ۸۰۰ یورو
- زندگی با یک خانوادهٔ میزبان ۲۰۰ تا ۸۰۰ یورو
- قبض آب و برق و اینترنت ۲۰۰ یورو
- خورد و خوراک حدود ۳۰۰ یورو (و اگر در خرید هوشیار نباشید، خیلی بیشتر!)
- حمل و نقل عمومی ۳۰ تا ۷۵ یورو
- بیمه درمانی در حدود ۵۰ یورو
مزایای مهاجرت به فرانسه از طریق تحصیل
مهاجرت تحصیلی به کشور فرانسه، جدا از مزایای بسیاری که دارد، متقاضی را در معرض یکی از بهترین و بروزترین سیستم‌های آموزشی جهان قرار می‌دهد. موسسات فرانسوی ید طولایی در امور تحقیقاتی دارند و از لحاظ کیفیت و امکانات آموزشی، در زمرهٔ سرشناس‌ترین‌های جهان هستند. در توصیف اعتبار این موسسات و دانشگاه‌ها همین بس، که ۱۳ مدال فیلدز در ریاضیات و ۶۳ جایزه نوبل، تنها بخشی از افتخارات و دستاوردهای محققین و آکادمین‌های دانش‌آموخته در این موسسات است و برای کشوری که بیش از بیست درصد بودجه‌اش را به آموزش و پژوهش اختصاص می‌دهد، این برتری و سابقهٔ درخشان، مسئلهٔ چندان عجیبی نیست.
از دیگر نکات برجستهٔ مهاجرت به فرانسه از طریق تحصیل، هزینه‌های معقول و نسبتاً به صرفهٔ دانشگاه‌ها و موسسات عالی است، که این کشور صنعتی و غنی از تاریخ و فرهنگ را، به گزینه‌‌ای ایده‌آل برای دانشجویان بین المللی تبدیل می‌کند. از آن طرف هم نباید فراموش کرد که زبان فرانسه، یکی از رایج‌ترین زبان‌های دنیاست و تسلط به آن، دنیایی از ارتباطات مفید و ظرفیت‌های حرفه‌ای و علمی و فرهنگی بالقوه را در پیش رویتان قرار می‌دهد.
قوانین و مقررات جاری در فرانسه، امکان کار دانشجویی را تا سقف ۲۰ (برای ارشد) الی ۳۰ ساعت (برای دکتری) برای دانشجویان مجاز دانسته و به تمامی آنها کمک‌هزینهٔ مسکن می‌دهد. نکتهٔ آخر اینکه، مهاجرت به فرانسه از طریق تحصیل، مسیر بسیار بی‌دردسر و ایده‌آلی، برای دریافت اقامت دائم در این کشور است.
اقامت دائم پس از تحصیل در فرانسه
دریافت اقامت دائم فرانسه، برای بسیاری از دانشجویان خارجی چشم‌اندازی مطلوب و چه بسا، هدف نهایی از تحصیل در این کشور است. خوشبختانه قوانین این کشور، مسیر را برای متقاضیان هموار کرده و فارغ التحصیلان دانشگاه‌های فرانسه، می‌توانند در مهلتی یک ساله به جستجوی کار بپردازند و برای آینده‌ٔ حرفه‌ای خود رزومهٔ پر و پیمانی دست و پا کنند.
نکتهٔ مهم اینجاست که اگر برای مهاجرت به کشور فرانسه از طریق تحصیل، الزامی به داشتن تسلط به زبان این کشور نداشته‌اید، برای پیدا کردن کار مناسب و قانع کردن کارفرمای بالقوه، قطعاً به روان بودن و مهارت در این زبان احتیاج خواهید داشت. که خوشبختانه در مدت تحصیل، زمان کافی برای به دست آوردن این توانایی و گذراندن کورس‌های زبان به اندازهٔ کافی موجود است.
دانش‌آموختگان موسسات عالی فرانسه می‌توانند پس از اتمام تحصیلات، در حوزهٔ رشته خود مشغول کار شده و ویزای کار بگیرند. از این مرحله به بعد، همه چیز سرراست‌تر می‌شود و با گذراندن پنج سال در مشاغل رسمی و پرداخت مالیات و بیمه، دریافت اقامت دائم فرانسه بلامانع خواهد شد. اگر هم در این مدت، فرد در خاک فرانسه صاحب فرزندی شود، دو سال از زمان انتظارش برای اقامت دائم کاسته می‌شود.
در نهایت، اگر همه چیز خوب پیش برود و متقاضی از نظر حرفه‌ای و اجتماعی، آمیختگی خوبی با جامعهٔ فرانسه پیدا کند به قولی در آن جا بیفتد، می‌تواند برای دریافت پاسپورت و شهروندی این کشور تقاضا دهد.
ساختار آموزش عالی فرانسه
آموزش عالی در کشور فرانسه از استاندارد اروپایی بولونیا یا Bologna Process تبعیت کرده و به سه مقطع لیسانس (قابل اتمام در سه سال) فوق لیسانس (اتمام در مدت دو سال) و دکتری (در حدود سه سال) تقسیم می‌شود. رشته‌های فوق یا ارشد دانشگاه‌های فرانسه به دو گونهٔ Research و یا Professional تقسیم می‌شوند که اولی، برای متقاضیان ادامهٔ تحصیل در مقطع دکتری و دومی، مناسب ورود به بازار کار است.
دانشگاه‌های فرانسه کلاس‌ها را به دو صورت سخنرانی و عملی ارائه می‌کنند. در نوع اول، دروس تئوریک در کلاس‌های بزرگ و پرجمعیت برگزار شده که معمولاً حضور و غیاب سفت و سختی ندارند و کلیهٔ محتوایی آموزشی، در قالب جزوات درسی در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد. کلاس‌های عملی اما بحث دیگری دارند و به مراتب جدی‌تر هستند. این کلاس‌ها به صورت اجباری و در گروه‌های کوچکتر برگزار می‌شوند و در برخی موارد، دوره های کارآموزی را هم در بر می‌گیرند. عملکرد دانشجویان در کلاس‌های عملی، در نمرهٔ پایانی و مسیر تحصیلی‌شان بسیار تأثیرگذار است.
نکتهٔ دیگر اینکه در فرانسه دو نوع سنجش و ارزیابی وجود دارد. یکی به صورت مداوم و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود و به صورت مستمر دانشجویان را رصد می‌کند. نوع دیگر در قالب آزمون‌های نهایی است و در دو نوبت و در پایان هر نیم سال تحصیلی برگزار می‌شود. پیش‌تر هم اشاره کردیم که برای تحصیل به زبان انگلیسی، تسلط به زبان فرانسه الزامی ندارد.
اما احتمالش هست که مهارت انگلیسی شما، در موسسه‌ای که تحصیل می‌کنید مورد ارزیابی قرار بگیرد. اگر هم یکی از دوره‌های فرانسه‌زبان را انتخاب کرده باشید، باید مدرک یکی از آزمون‌های رسمی زبان فرانسه مثل DELF, DALF, TCF یا TEF را در آستین داشته باشید.
سوالات رایج درباره تحصیل در فرانسه
آیا با داشتن تمام شرایط لازم جهت اپلای، تضمینی برای پذیرش در دانشگاه‌های فرانسه وجود دارد؟
اصولاً وقتی شدت رقابت و میزان تقاضا بالاست، تضمین به خصوصی در کار نیست. اما با این حال، پذیرش در دانشگاه‌های فرانسه نرخ خوبی دارد و برای بالا بردن شانس قبولی، نباید به اپلای برای یک دانشگاه اکتفا کرد. در ضمن میتوان با تعیین وقت مشاوره با کارشناسان لتسگو یونی شرایط تحصیلی خود را ارزیابی کرد و دید واقع‌بینانه‌ای نسبت به احتمال پذیرش داشت.
آیا برای تحصیل در فرانسه میتوان بدون مدرک زبان اقدام کرد؟
بله. متقاضیانی که مدرک زبان فرانسه ندارند می‌توانند در دوره‌های تقریباً یک سالهٔ آموزش زبان فرانسه شرکت کرده و مسیر پذیرش به دانشگاه دلخواهشان را هموار کنند. اما به طور معمول، برای تحصیل در رشته‌های مختلف لیسانس و ارشد و دکتری، به ترتیب آیلتس ۶، ۶/۵ و ۷ لازم است و در صورتی که رشتهٔ شما به زبان فرانسه باشد، به ترتیب به مدارک B1 و B2 و C1 نیاز خواهید داشت.
هزینه زندگی در کشور فرانسه چقدر است؟
زندگی دانشجویی در فرانسه ماهانه به طور متوسط ۱۰۰۰ یورو هزینه دارد.
آیا در زمان تحصیل در فرانسه امکان کار وجود دارد؟
بله. در زمان تحصیل تمام وقت در فرانسه، امکان کار به صورت پاره وقت وجود دارد. برای دانشجویان کارشناسی ۱۰ ساعت در هفته، برای دانشجویان ارشد ۲۰ ساعت و برای دانشجویان دکتری ۳۰ در هفته، امکان کار پاره وقت برقرار است.
آیا مدارک تحصیلی ایران مورد قبول دانشگاه های فرانسه هست؟
بله. کلیهٔ مدارک دریافت شده از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم ایران، توسط سیستم آموزشی فرانسه به رسمیت شناخته می‌شوند.
برای اپلای به دانشگاه های فرانسه از کجا اقدام کنیم؟
مکاتبهٔ مستقیم با خود دانشگاه‌ها، اقدام از طریق سفارت و استفاده از راهنمایی مشاورین مجرب برای ایجاد پرونده.