مدارک مورد نیاز برای بورسیه تحصیلی از جمله مواردی‌ست که پس از مهیا کردن شرایط پذیرش تحصیلی مورد توجه قرار می‌گیرد. پوشش هزینه‌ها در دوران مهاجرت تحصیلی و پرداخت مخارج غیرقابل اجتناب، بزرگ‌ترین دغدغه متقاضیان مهاجرت تحصیلی بوده است.
از طرف دیگر شرایط اقتصادی بسیاری از کشورهای میزبان تاثیر بسیاری از ورود دانشجویان خارجی می‌پذیرد. در گذشته بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مانند سوئد و آلمان شهریه‌ای از دانشجویان بین‌المللی دریافت نمی‌کردند و در برخی مواقع دولت‌ها هزینه دوران تحصیل را متقبل می‌شدند.
امروز اغلب کشورهای توسعه یافته برای جذب نخبگان و دانشجویان مستعد، علاوه‌بر اعطای پذیرش تحصیلی، برنامه‌های کمک‌هزینه متنوعی طراحی کردند تا با کاهش هزینه‌ها به پرورش این استعدادها بپردازند. اما شرایط و مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی کدامند؟ این سوال بسیاری از متقاضیان مهاجرت تحصیلی بوده است؛ در این مجال به شرح مراحل و شرایط برنامه‌های کمک‌هزینه تحصیلی در مجله لتس گو یونی می‌پردازیم.
مدارک بورسیه تحصیلی
همان‌طور که تنوع برنامه‌های مالی دانشجویی در کشورهای مقصد مهاجرت تحصیلی بسیار زیاد است؛ شرایط دریافت آن‌ها نیز متفاوت است. مدارک و شرایط مورد نیاز برای بورسیه شدن به قوانین سیستم آموزشی کشور و موسسه آموزشی مقصد مهاجرت تحصیلی بستگی دارد. در کل می‌توان گفت رقابت بر سر بورسیه شدن بسیار بالاست؛ پیروز میدان رزومه‌های تحصیلی چشمگیر و پیشینه پژوهشی درخشان خواهد بود.
به طور کلی هر یک از دانشگاه‌ها، معیارهای منحصری را برای ارزیابی وضعیت دانشجویان پیش می‌گیرند. در واقع دانشجو با ارائه مدارک باید ثابت کند که در مسیر ارتقا سطح علمی و امور اجرایی دانشگاه مورد نظر موثر خواهد بود.
ارائه رزومه تحصیلی پربار، ارسال نسخه‌ای از مقالات و تالیفات و حتی سابقه کار مرتبط با رشته مورد نظر از جمله موارد مشترک میان موسسات آموزشی برای بورسیه شدن است.
با نگاهی گذرا به قوانین نظام آموزشی اغلب کشورها می‌توان دریافت که مدارک مورد نیاز و ضروری برای اخذ بورسیه شامل رزومه تحصیلی عالی، ریز نمرات مورد قبول، نمره مدرک زبان (انگلیسی یا زبان کشور مقصد یا هر دو)، معدل بالای ۱۷ (GPA 3 به بالا)، ترجمه رسمی گواهی عدم سوپیشینه، انگیزه نامه اغواکننده و تایید دانشجو از سوی استاد راهنما (Supervisor) و در برخی موارد ارتباط رشته تحصیلی پیشین با رشته مورد نظر برای ادامه تحصیل می‌شود.
ناگفته نماند که جهت پیشی‌گرفتن از رقیبان با ارائه مقالات بین‌المللی (ISI) و طرح های تحقیقاتی، ارائه رزومه تحقیقاتی و پژوهشی مرتبط با رشته تحصیلی، مقالات و نمره زبان سطح پیشرفته می‌توان نظر مسئولان را جلب کرد.
شرایط سنی
بسته مقطع تحصیلی مورد نظر سن متقاضی نیز در نتیجه درخواست بورسیه تحصیلی اهمیت پیدا می‌کند. برای مثال سن تا 20 سال در مقطع کارشناسی، تا 25 سال برای دوره‌های کارشناسی ارشد و سن تا 32 سال در مقطع دکتری مناسب است.
لازم به یادآوری‌ست که قوانین سیستم آموزش عالی هر کشور تعیین‌کننده شرایط سنی مناسب برای دریافت برنامه‌های مالی است؛ طبق قوانین برخی کشورها داوطلبان با سنین بالاتر هم می‌توانند از مزایای کمک‌هزینه مالی دانشجویی برخوردار شوند.
گپ تحصیلی
پس از بررسی شرایط سنی، وقفه یا به اصلاح گپ تحصیلی متقاضی مورد بررسی قرار می‌گیرد. گپ به فاصله زمانی از دریافت مدرک فارغ‌التحصیلی مقطع پیشین تا تاریخ ثبت درخواست پذیرش تحصیلی در برنامه تحصیلی مورد نظر گفته می‌شود. جهت دریافت بورسیه این فاصله نباید از سه‌سال تجاوز کند.
بر اساس قوانین نظام آموزشی بعضی از کشورها، در صورتی که گپ تحصیلی با ارائه سابقه شغلی مرتبط به رشته مورد نظر برای ادامه تحصیل پوشش داده شود، بلا مانع است. از سوی دیگر برای برخی دانشگاه‌ها این مقوله اهمیت بسیاری دارد و گپ تحصیلی طولانی حتی پذیرش تحصیلی هم ارائه نمی‌شود.
کارنامه آزمون های بین المللی
باید توجه داشت که در برخی کشورها و دانشگاه‌ها کارنامه آزمون‌های علمی بین‌المللی مهم مانند SAT، ACT، GRE،GPA تاثیر بسیار زیادی در اخذ بورسیه تحصیلی دارند. البته کارنامه این آزمون‌ها در مرحله پذیرش تحصیلی برخی رشته‌ها نیز مورد نیاز است.
رزومه تحصیلی CV
سوابق تحصیلی و شغلی متقاضی از جمله اولین مدارکی‌ست که توسط مسئولان پذیرش تحصیلی و بورسیه مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ ارتباط رشته مقاطع قبلی با برنامه تحصیلی انتخابی، ریز نمرات به‌خصوص دروس تخصصی مرتبط و نمره زبان انگلیسی، دستاوردهای تحقیقاتی و تالیفات از نکات مهم برای دریافت بورسیه تحصیلی به حساب می‌آید. داشتن سابقه کاری مرتبط به‌ویژه در مقاطع تکمیلی نیز می‌تواند نظر مسئولان را جلب کند.
مدرک زبان با نمره بالا
زبان انگلیسی زبان رایج در بسیاری از موسسات آموزشی جهان برشمرده می‌شود؛ حتی در کشورهایی که زبان ملی دیگری ثبت شده باشد، دوره‌های آکادمیک بسیاری به زبان انگلیسی ارائه می‌شود. به همین دلیل ارائه کارنامه آزمون زبان بین‌المللی با نمره بالا و سطح پیشرفته می‌توان تاثیر مثبتی در نتیجه درخواست بورسیه تحصیلی داشته باشد.
دانش داوطلب در زبان کشورهای غیر انگلیسی‌زبان نیز اهمیت بسیاری دارد؛ برای مثال تسلط به زبان فرانسوی در سطح پیشرفته (در کنار کارنامه معتبر از آزمون‌های بین‌المللی زبان انگلیسی با نمره چشمگیر) می‌توان نظر مسئولان دانشگاه‌های این کشور را جلب کند.
علاوه بر شرایط و مدارک مورد نیاز بورسیه، برخی از برنامه‌ها تعهدی برای دانشجویه بورسیه ایجاد می‌کند؛ از این رو برنامه‌های کمک‌هزینه تحصیلی به دو نوع عمده تقسیم می‌شود؛ «بورس‌های تحصیلی بدون نیاز به انجام فعالیت‌های جانبی» و «بورس‌های تحصیلی همراه با انجام فعالیت‌های جانبی».
برخی از موسسات آموزشی بدون هیچ چشم‌داشتی به دانشجویان واجد شرایط کمک‌های مالی متنوعی ارائه می‌دهند. دانشجوی بورسیه در این برنامه‌ها نیازی به انجام فعالیت خاصی یا بازپرداختی ندارد.
اما دانشجویانی بورس‌های تحصیلی همراه با انجام فعالیت‌های جانبی را دریافت می‌کنند، وظایف مشخصی را بر عهده خواهند داشت؛ مانند بورسیه دستیار آموزشی TAو بورسیه دستیار پژوهشی RA که بیشتر برای مقاطع عالی ارائه می‌شود.
بسته به نوع بورس‌ها، تمام هزینه‌های زندگی و تحصیل در کشور مقصد مهاجرت تحصیلی یا بخشی از آن به عهده نهاد مربوطه است؛ برخی از بورسیه های تحصیلی هزینه رفت و برگشت سفر دانشجو به کشور مبدا را نیز شامل می‌شود و برخی دیگر تنها به ارزش مشخصی از مخارج مربوط به شهریه را پوشش می‌دهد.
در واقع بورسیه شدن قاعده مشخص و کلی ندارد؛ هر یک از نهادهای اعطا کننده بورسیه تحصیلی شرایط و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. در ادامه به رایج‌ترین برنامه‌های مالی موسسات آموزش عالی و شرایط دریافت آن‌ها می‌پردازیم.
• کمک‌هزینه شهریه: اغلب رقابتی‌ست و شهریه دانشجویان واجد شرایط با 25 تا 50 درصد تخفیف محاسبه می‌شود. در صورت کسب نمرات و معدل چشمگیر در هر ترم، این برنامه در ترم‌های بعدی هم قابل تمدید است.
• کمک هزینه تحصیلی گرَنتGrant: معمولا از سوی نهادهای دولتی، خصوصی با خیریه ارائه می‌شود و نیاز به مهارت‌های خاص ورزشی، دستاوردهای آکادمیک ویژه یا در فعالیت درسی خاصی دارد.
• کمک هزینه تحصیلی فلوشیپ: اغلب شامل حال دانشجویان دوره دکترا و کارشناسی‌ارشد می‌شود و نیاز به ارائه پلن‌های تحقیقاتی-پژوهشی دارد.
• بورسیه تحصیلی ورزشی: به دانشجویانی که مهارت استثنایی در یک رشته ورزشی داشته باشند، ارائه می‌شود.
• کمک هزینه تحصیلی وِیوِر Tuition Waiver: بورسیه تخفیف یا حذف شهریه است که به دانشجویان نخبه ارائه می‌شود.
• بورسیه تحصیلی شایستگی: یا Merit- Based Scholarship به دانشجویان واجد شرایط اعطا می‌شود که رزومه تحصیلی درخشانی داشته باشند و با ارائه نسخه‌هایی از تالیفاتشان انگیزه قوی خود را برای ادامه تحصیل به اثبات می‌رسانند.
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، شرایط و مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی به کشور و دانشگاه محل تحصیل بستگی دارد. سیستم آموزشی و رویکرد کشورها به جذب دانشجویان بین‌المللی این شرایط را تعیین می‌کند. به همین دلیل در نگاهی گذرا شرایط و مدارک مورد نیاز بورسیه کشورهایی که مورد تقاضای مهاجرت تحصیلی هستند را بررسی می‌کنیم.
مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی کانادا
افزون بر موارد گفته شده و ارائه سوابق درخشان آکادمیک، دریافت و تمدید بورسیه کانادا نیاز به مهارت مدیریت و رهبری و همچنین مشارکت منظم در امور دانشجویان دارد. اراده مدارک شغلی معتبر و مرتبط با رشته انتخابی می‌تواند نظر مسئولان را جلب کند. برای این منظور باید تاییدیه کارفرما (در سربرگ سازمان مربوطه با مهر و امضا) در دوره زمانی مشخصی اراده شود. جهت مطالعه راهنمای جامع بورسیه تحصیلی کانادا کلیک کنید.
مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی ایتالیا
جهت حمایت از کشورهای ضعیف‌تر، دانشگاه های ایتالیا برنامه‌های مالی متنوعی را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌کند. متقاضیان کم‌درآمد می‌توانند با ارائه مدارک معتبر مالی (فیش حقوقی والدین و شرایط خانوادگی) بورسیه شوند و حتی رایگان تحصیل کنند.
دانشجویانی که شرایط مالی خوبی ندارند و از پس هزینه‌های زندگی و تحصیل در این کشور برنمی‌آیند، می‌توانند از بورسیه استانی بهره‌مند شوند. اگر والدین متقاضی در قید حیات نباشند، یا دارای معلولیت باشند، متقاضی مهاجرت تحصیلی در الویت دریافت بورسیه قرار می‌گیرد. جهت مطالعه راهنمای دریافت بورسیه تحصیلی ایتالیا کلیک کنید.
مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی ترکیه
ترکیه از آن دسته از کشورهایی‌ست که به دانشجویان بین‌المللی واجد شرایط بورسیه صددرصدی هم اعطا می‌کند تا از امکاناتی نظیر تحصیل رایگان، بیمه‌های درمانی و خوابگاه رایگان استفاده و حتی مبلغی به عنوان حقوق نیز دریافت کنند.
علاوه‌بر مدارک بالا با ارائه مدرک تومر در کنار مدرک زبان انگلیسی و کارنامه آزمون‌های بین‌المللی (مانند آزمون یوس YÖS)، دریافت بورسیه و تحصیل رایگان در ترکیه برای متقاضی واجد شرایط دور از تصور نیست. جهت کسب اطلاع بیشتر در رابطه با دریافت بورسیه ترکیه کلیک کنید.
مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی آلمان
به دلیل شرایط وسوسه‌انگیز دانشگاه‌های آلمان، رقابت تنگاتنگی بر سر دریافت بورسیه‌ها و برنامه‌های کمک‌هزینه تحصیلی آن وجود دارد؛ به همین دلیل متقاضیان باید وضعیت تحصیلی بسیار جالب توجهی ارائه کنند تا درخواست پذیرش و بورسیه شدن آن‌ها موافقت شود.
با ارائه رزومه پژوهشی قوی می‌توان در مقاطع عالی رایگان تحصیل کرد و در ازای آن حقوق هم دریافت کرد؛ تسلط به زبان آلمانی، نمره آزمون‌هایی مانند آزمون testAS و یا testDaf، مقالات بین المللی ISI، نامه تاییدیه سوپروایزر در مقطع دکترا از جمله شرایط دریافت بورسیه آلمان است. دریافت بافوگ (BAföG) نیاز به ارائه مدارک مالی نیز دارد.
برای اطلاعات دقیق از شرایط و مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی به تفکیک کشورها و دانشگاه‌ها می‌توانید از تجربه مشاوران کارآزموده لتس گو یونی استفاده کنید. برای این منظور می‌توانید به صورت آنلاین جهت رزرو وقت مشاوره مهاجرت تحصیلی اقدام کنید و با بررسی شرایط خود توسط کارشناسان مجرب تحصیل رایگان در خارج از کشور را در رزومه تحصیلی خود ثبت کنید.