جاهای دیدنی مسکو روسیه به قدری زیادند که دیدار از تمام آنها، زمان زیادی می‌طلبد و این مطلب، به این شهر زیبا و اسرارآمیز یعنی مسکو اختصاص دارد. شهری با دوازده میلیون و هفتصد هزار نفر جمعیت و مساحتی به اندازهٔ سه برابر شهر تهران (و تراکم جمعیت یک سوم تهران!) و تعداد فراوانی میلیاردر یا به قول غربی‌ها بیلیونر! جاهای دیدنی مسکو جزو مشهورترین جاذبه‌های گردشگری روسیه هستند و در بین جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی جهان هم سری در سرها دارند.
بیخود نیست که سالانه بیست و پنج میلیون توریست به سمت مسکو رهسپار می‌شوند و در قلب سرمازدهٔ این سرزمین پهناور، از کرملین و میدان سرخ و تئاترها و پارک‌ها و موزههای سرشناسش دیدن می‌کنند. البته عددی که گفتیم مربوط به دوران پیش از فراگیری کرونا بوده و در حال حاضر به نصف میل کرده و مثل سایر مقاصد توریستی جهان، صنعت گردشگری روسیه را با ضرر جدی مواجه کرده است.
جاهای دیدنی مسکو
آدمیزاد با ورود به یک سرزمین جدید، نگاهی تازه و کنجکاوی دوچندانی می‌یابد و خوشبختانه جاهای دیدنی مسکو، هم از خجالت نگاه‌ها در می‌آیند و هم کنجکاوی‌ها را حسابی قلقلک می‌دهند. پس این شما و این هم تعدادی از مشهورترین جاههای دیدنی مسکو.
قلعهٔ تزاریتسینو (ساریچینا)
بنایی عظیم‌الجثه و باشکوه و بی‌تردید یکی از معروفترین جاهای دیدنی مسکو قلعه زیبای Tsaritsyno است که در تلفظ خود روس‌ها ساریچینا خوانده می‌شود و در روزگار قدیم، حکم ویلای تابستانی کاترین کبیر را داشته است. جدا از عظمت و پیچیدگی خود بنا که تاریخ ساختش به ۱۷۷۵ برمی‌گردد، زمین‌‌های سرسبز و پهناور اطراف هم با دریاچه‌ای که امکان قایق‌سواری دارد محلی ایده‌آل برای گشت و گذار گردشگران و اهالی مسکو است. ساختمان‌های زیبای این حوالی مثل آشپزخانهٔ قصر هم بسیار دیدنی هستند و ارزش یک وقت‌گذارنی جالب را دارند.
میدان تئاتر
در امتداد خیابان اصلی مسکو یعنی Tverskaya (تیوِرْسکایا) یک میدان درندشت قرار گرفته و سه تئاتر معروف مسکو را در خود جای داده است. تئاتر بولشوی Bolshoi معروفترینشان است و دوتای دیگر هم تئاتر مالی Maly و تئاتر جوانان یا Academic Youth Theatre هستند. تئاتر بولشوی از ۱۸۲۵ به روی جماعت باز شده و از آن تاریخ تا به امروز، میزبان باشکوه‌ترین اپراها، نمایش‌ها، کنسرت‌ها و باله‌ها بوده است. از دریاچه قو و فندق‌شکن چایکوفسکی تا آثار راخمانینف و گِلینکا و بُرُدین.
یک علاقمند پر و پا قرص تئاتر و موسیقی و هنرهای نمایشی با ورود به این مکان خودش را در بهشت برین احساس می‌کند و سایر جاهای دیدنی مسکو را به فراموشی می‌سپارد. حتی بعید نیست که مشکلی هم با قیمت بالای بلیتش نداشته باشد. بلیت بولشوی بسته به ساعت و روز و اجرا از ۲۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ روبل نوسان می‌کند! البته تحصیل در یکی از دانشگاه‌های روسیه هم، رویای بسیاری از علاقمندان به هنر است. اما اینکه می‌گویند روسیه کشور ارزانیست، تا چد حد صحت دارد؟ بد نیست نگاهی به مطلب هزینه زندگی دانشجویی در روسیه بیندازید.
دریاچهٔ پاتریارشِیْ
دریاچهٔ پاتریشیه یا به قول خود روس‌ها پاتریارشِیْ Patriarshiye Prudy یکی دیگر از مکانهای پر رفت و آمد و تماشایی مسکو است. اسم این منطقه تا پیش از قرن هفدهم، به خاطر جولان دادن بُزچرانان و وجود بزداری‌های اطراف، اسمی در مایه‌های بُزمرداب یا مردابِ بز داشته که خب عنوان چندان جالب و توریست‌پسندی نبوده! همان بهتر که کاربری آن توسط کلسیای ارتودوکس تغییر کرد و پس از خشک کردن مرداب‌ها، در آن تعدادی دریاچه به منظور پرورش ماهی ایجاد شد که البته فقط یکی از آنها تا امروز دوام آورده است.
پاتریشیه در طی سال‌ها پاتوق هنرمندان و شاعران معروفی مثل میخائیل بولگاکف بوده و حتی در نمایش معروف او یعنی مرشد و مارگاریتا، نقش پس‌زمینه و دکور تئاتر را بازی کرده. امروز موزهٔ میخائيل بولگاکف در همین حوالی قرار گرفته و وجود رستوران‌های جالب و منحصربفرد، جذابیت این مکان دیدنی را دوچندان کرده است.
متروی مسکو
در بخش قبلی به یکی از جاذبه‌های روباز مسکو اشاره کردیم، حالا اجازه دهید سری به اعماق زمین بزنیم و ببینیم چه چیزی باعث شده که مورد نه چندان خاصی مثل مترو که در تمام شهرهای بزرگ وجود دارد و چیزی عادی و بدیهی است، به یکی از معروفترین جاذبه‌های مسکو تبدیل شود؟
متروی مسکو اولین خط آهن زیرزمینی این کشور بود که در سال ۱۹۳۱ کلنگش به زمین یا بهتر است بگوییم زیر زمین خورد. این خط مترو تنها چهار سال بعد رسما شروع به کار کرد و موجب فخر و مباهات اتحاد جماهیر شوروی شد. در طی بیست سال از تاسیس خط اول، هر ایستگاهی به صورت یک پروژهٔ جداگانه و با شکل و شمایلی کاملا متفاوت ساخته شد.
چیزی که امروز می‌بینیم، یادگاری از ۹۰ سال پیش و شاهکاری از معماری و کمال‌گرایی هنرمندان روسی است. سازه‌ای که با داشتن ۲۷۰ ایستگاه مختلف و ۱۵ خط جداگانه، به عنوان یکی از طولانی‌ترین خطوط زیرزمینی جهان شناخته می‌شود و گوشه و کنار یکی از بزرگترین کلان‌شهرهای دنیا را بهم دوخته است.
در سنگینی و پرهزینه بودن این پروژه همین بس که فقط برای ۱۳ عدد از ایستگاه‌های متروی مسکو، بیست و یک هزار متر مربع سنگ مرمر مصرف شده. در سال ۱۹۴۱ و در اواخر جنگ جهانی دوم، با یورش خانمان‌برانداز نازی‌ها و احتمال بالای سقوط مسکو، دولتمردان شوروی تا یک قدمی تخریب این بنا و محروم کردن نازی‌ها از استفاده از آن رفتند و خبر نداشتند که روزگار بازی‌های دیگری در پس پرده دارد. به گمان شما شهر پیشرفته‌ای مثل مسکو و به طور کل کشور روسیه، جای مناسبی برای زندگی هست؟ اگر کنجکاو بودید سری به مقالهٔ معایب و مزایای زندگی در روسیه بزنید.
موزهٔ کولومنسکویه
در سال ۱۵۲۹ میلادی که تزار روسیه یعنی واسیلی سوم، به مژدگانی زادروز پسر و وارثش یعنی ایوان، ساخت یک کلیسای سنگی زیبا به اسم کلیسای معراج خدا یا Acension of the Lord را شروع کرد، روحش از دو مسئله خیلی مهم خبر نداشت. یکی اینکه گل‌پسرش در آینده به یکی از منفورترین و بی‌رحمترین حکمرانان تاریخ تبدیل می‌شود و لقب ایوان مخوف را پیدا می‌کند و دوم، کلیسایی که به خاطر چشم‌روشنی فرزندش می‌سازد، در تاریخ جاودانه می‌شود و قرن‌ها بعد، یکی از جاهای دیدنی مسکو خواهد بود.
در این منطقه که به اسم کولومنسکوئه معروف و بر فراز یکی از رودخانه‌های مسکو قرار گرفته است، علاوه بر آن کلیسا تعدادی از کشفیات مهم باستانی رخ داده‌اند و ارزش تاریخی و باستانی این حوالی را مضاعف کرده‌اند. در همین زمین‌ها کلیسای دیگری هم به افتخار بانو کازان به اسم Icon of Our Lady of Kazan ساخته شده که گنبدی سنگی و طلاکاری شده دارد و از آن طرف هم کلیسای دیگری به یادبود جان مقدس، یا به قول خودشان St John the Baptist یا جانِ تعمید دهنده بنا شده که بابت عقایدش گردن زده شده و سرش را به معنای واقعی کلمه بر باد داد! خلاصه که اگر قرار بود اسم کلیسا آبادِ اولیا را برای منطقه‌ای انتخاب کنند، کولومنسکوئه کاندیدای بسیار مناسبی می‌بود.
صومعهٔ نُوا دی وی چی
برای سر درآوردن از معماری دوران باروک اروپا آنهم به سبک سیاق روسی، کافیست نگاهی به صومعهٔ Novodevichy بیندازیم و به حوالی قرون شانزده و هفده میلادی پرتاب شویم. سازه‌ای چشم‌نواز که هم عبادتگاه بوده و هم حکم برج و باروی دفاعی شهر را در برابر مهاجمان داشته است. داخل این صومعه به گالری‌ها و موزههای هنری می‌ماند و از اشیای دکوراتیو و نقاشی‌های جالب و ریزه‌کاری‌های منحصربفرد هیچ چیزی کم و کاست ندارد.
این مکان در روزگار قدیم پاتوق زنان دربار تزار و خدم و حشم آنها بوده است که برای عبادت و استخوان سبک کردن به این صومعه می‌آمده و در پایان عمر هم در همین جا دفن می‌شده‌اند. اشکال عجیب و هندسهٔ به خصوص این سازه که بدون تردید یکی از خاطره‌انگیزترین مکان های دیدنی مسکو است، می‌تواند به تنهایی موضوع پروژهٔ پایانی دانشجویان معماری باشد و غلظت تجمل‌گرایی و هنردوستی مردمان این سرزمین را به رخ بکشد.
موزه فضانوردی
یکی از افتخارات روسیه فرستادن اولین انسان یعنی یوری گاگارین به خارج از جو زمین بوده است. اتفاقی که در بحبوجهٔ جنگ سرد و اوج دوران خط و نشان کشیدن جماهیر شوروی و آمریکا رخ داد و آمریکا را برای کم نیاوردن و فرستادن آرمسترانگ به کرهٔ ماه به تکاپو انداخت. حالا از کپسولی که یوری گاگارین را حمل می‌کرد، تا اولین لباس فضانوردی با نشان جماهیر شوروی USSR تا سازهٔ دوطبقهٔ عظیمی از بخش‌های مختلف ایستگاه فضایی میر، تا هر آنچه که در تاریخ فضانوردی روسیه و جهان رخ داده است، در این موزهٔ عجیب و آموزنده پیدا می‌شود و تورهای انگلیسی زبان هم برای بازدیدش مهیا هستند.
جدا از جذابیت خود موزه، بنای یادبودی که آنرا در بر گرفته و به اسم حکمرانان فضا یا Conquerors of Space شناخته می‌شود، یکی دیگر از جاهای دیدنی مسکو است و جالب اینجاست که در ۱۹۶۴ یعنی بیست سال پیش از افتتاح موزه و به افتخار دستاوردهای فضایی شوروی ساخته شده و موزه فضانوردی بعدها به آن اضافه شده است.
گالری تریتیکاف
اگر مشغول سیاحت در جاهای دیدنی مسکو و در حال پرسه زدن در اطراف کاخ کرملین هستید و به موزه‌ها و گالری‌ها و یادگارهای هنری دوران قدیم علاقه دارید، گالری بزرگ تریتیکاف، به عنوان بزرگترین خزانهٔ آثار هنری روسیه، دقیقا همان جاییست که باید باشید. در دل این گالری بیش از صد و هشتاد هزار نقاشی و تندیس و اشیای تاریخی جا خوش کردند و شما را ساعت‌ها در روزگاران گذشته غرق خواهند کرد.
نمای این موزه زیبا که حدودا صد سالی قدمت دارد، از ترکیب سفید و قرمز یعنی دو رنگ کلاسیک در معماری قدیم روسیه ساخته شده و از برجسته‌ترین اشیای آن می‌شود به یادگاری از قرن دوازدهم میلادی و دوران بیزانتین یعنی تابلوی ولادیمیر، مادر پروردگار یا تابلوی تثلیث مقدس از آندرِی روبلف از قرن پانزدهم یا آثار معروفترین نقاش سبک رئال روسیه یعنی ایلیا ریپین اشاره کرد.
پارک گورکی
بنایی که به افتخار نویسندهٔ مشهور روسی و پنج بار نامزد نوبل ادبیات یعنی ماکسیم گورکی ساخته شده، در قلب یک پارک درندشت ۱۲۰ هکتاری با کلی فضای سبز و تعدادی دریاچه قرار گرفته و با قدم زدن در آن احتمالش هست که سوال خاصی به ذهن خطور کند. اینکه چطور می‌شود چنین غولی در ادبیات جهان، پنج بار نامزد نوبل بشود و یکبار هم آنرا دریافت نکند. البته با نوبل یا بی نوبل، گورکی همان اسطوره‌ایست که باید باشد و عظمت پارکش هم یادآور وسعت اندیشه و استعدادش است.
در این پارک از وای‌فای مجانی گرفته تا زمین بازی و کلاس‌های رایگان یوگا و دوچرخه و قایق‌سواری و سینمای فضای باز و پاتوق پیرمردهای شطرنج‌باز و خلاصه همه جور تفریح و تفننی پیدا می‌شود. البته مادامی که دمای هوا اجازه بدهد!
کلیسای جامع عیسای منجی
در راستهٔ یکی از اعیانی‌ترین و گرانقیمت‌ترین خیابان‌های روی زمین یعنی Ostozhenka و با عبور از بافت قدیمی مسکو با ساختمان‌های قرن هجدهمی و با گذشتن از موزهٔ مولتی‌مدیا که به شدت ارزش بازدید دارد، به یکی از بزرگترین کلیساهای ارتودوکس جهان می‌رسیم. بنایی به اسم Cathedral of Christ the Saviour که زمانی توسط استالین تخریب شد و در سال ۲۰۰۰ دوباره تحت مرمت و بازسازی قرار گرفت، پس فریب ظاهر نوساز و تر و تمیز آنرا نخورید.
از جذابیت‌های این بنا، داشتن یک سکوی دیدبانی در ارتفاع چهل متری زمین است که از روی آن، تمام جاهای تماشایی مسکو در برابر چشمتان قرار می‌گیرند. در اطراف بنا هم کلی رستوران و بار و پاتوق فرهنگی وجود دارد و روی هم رفته، جای ایده‌آلی برای گشت و گذار است.
باغ وحش مسکو
هیچ می‌دانستید باغ وحش مسکو، در اصل یکی از قدیمی‌ترین باغ وحش‌های اروپاست؟ باغ وحشی که در ۱۸۶۴ افتتاح شده و برهه‌های مختلفی از تاریخ معاصر روسیه را به خود دیده و از صد و چهل سال پیش تا به امروز، به روی مردم باز بوده است. این باغ وحش تقریبا در قلب شهر قرار گرفته و یکی از ورودی‌های اصلی آن در نزدیکی ایستگاه متروی کراسنوپرنسکایا واقع شده و سردر ورودی آن شبیه به یک قلعهٔ فانتزی طراحی شده.
این ورودی شما را به سمت بخش قدیمی باغ وحش و قسمت مخصوص گربه‌های بزرگ هدایت می‌کند. بعد از آن به یک زیرگذر حیرت‌انگیز می‌رسید و می‌توانید از پایین، کف شیشه‌ای استخر پنگوئن‌ها و دلفین‌ها و شیرهای دریایی را که بالای سرتان شنا می‌کنند تماشا کنید.
در نزدیکی ورودی دوم هم بخش دیگری از باغ وحش یعنی Planetarium قرار گرفته که در اصل یک موزهٔ علمی و آموزشی است و قدمتش به ۱۹۲۹ برمی‌گردد. در واقع اگر بگوییم یک موزه، حق مطلب را به درستی ادا نکرده‌ایم چون پلنتاریوم، در واقع مجموعهای از موزههای جذاب و تعاملی و محوطه‌های تفریحیست که به خانواده‌های دارای فرزند به شدت توصیه می‌شود.
پارک نمایشگاه‌های VDNKh
بدون تردید یکی از پر رفت و آمدترین مکان های دیدنی مسکو نمایشگاه‌های VDNKh است. این مکان زمانی حالت نمایشگاه دائمی داشته و کاربری‌اش تجاری بوده و امروز تبدیل به یک مجموعه فرهنگی تفریحی بزرگ با کلی گالری و محوطهٔ شهربازی و پیست اسکیت روی یخ و اینجور چیزها شده است. اما شاید جالبترین بخش این پارک درندشت جایی موسوم به مُسکواریوم Moskvarium باشد که بیش از ۸۰۰۰ گونهٔ دریایی و آبزی را در معرض نمایش گذاشته است.
به علاوه، نمایشگاه هنرهای معاصر معروف به Garage Museum و یک مرکز خرید خیلی جالب هم مد نظر داشته باشید که اجناس قدیمی دوران جماهیر شوروی را میفروشد و حکم یک سمساری عظیم‌الجثه را دارد. کمی آنطرف‌تر هم یک موزهٔ نمایش فیلم و کارتون از دوران شوروی سابق می‌بینید و در همین حوالی چندتایی کلاس آموزشی در موضوعات مختلف در دسترسند که بعضیشان به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند.
موزههای روباز مسکو
در این موزه بسیار دیدنی که در اصل از چهار موزهٔ تاریخی مختلف تشکیل شده، می‌توان از امارت شگفت‌انگیز کولومنسکویه دیدن کرد. بنایی با معماری زیبا که زمانی در حوالی قرن چهاردهم، اقامتگاه تزار بوده و در زمینی به وسعت ۳۰۰ هکتار جا خوش کرده است. این زمین‌ها تعدادی قصر جمع و جور چوبی و یک کلیسای سنگی منحصربفرد هم در خود جای داده‌اند و کمی که در آن حوالی پرسه بزنیم به یک برج آبی و باروهای قلعه می‌رسیم که در مجاورت یک موزهٔ معماری تمام چوبی و بیست و چهار اتاقی قرار گرفته که شامل اتاق پذیرایی تزار اَلکسی اول هم می‌شود و خلاصه هر گوشه‌ای از آن، یادآور نگاه متفاوت و ذوق هنرمندان روس در روزگاران قدیم است.
میدان سرخ و کلیسای جامع سنت باسیل
بعید است که تا امروز چشمتان به تصویر ساختمان فانتزی و نمادین مسکو که انگار از چند بستنی قیفی غول‌پیکر تشکیل شده نخورده باشد. سازه‌ای که فراتر از یک مکان گردشگری و به نوعی سمبل این شهر و حتی کشور روسیه محسوب می‌شود و بر بالین معروفترین میدان این سرزمین، یعنی میدان سرخ قرار گرفته است. در واقع تمام خیابان‌های اصلی مسکو از همین میدان سرخ شروع می‌شوند و مانند اینست که این میدان، سرچشمهٔ تمام داستان‌ها و ماجراهای این شهر عجیب و زیباست. رژهٔ باشکوه سال ۱۹۴۵ که به مناسبت شکست آلمان نازی در این میدان برگزار شد، تنها یکی از این داستان‌هاست.
میدان سرخ از یک طرف با کاخ کرملین و از طرف دیگر با مقبرهٔ لنین و موزهٔ تاریخی ایالتی و دو کلیسای زیبا محصور شده و خیره‌کننده‌ترین همسایهٔ آن، بدون تردید کلیسای جامع باسیل است که قدمتش به ۱۵۵۵ میلادی باز می‌گردد و رگه‌هایی از معماری بیزانسی در آن به چشم می‌خورد. کلیسای باسیل در واقع مجموعهٔ هشت کلیسای متصل به هم است و در افسانه‌ها آمده که ایوان مخوف که در پاراگراف‌های بالا اشاره‌ٔ مختصری به آن کردیم، چشمان معماران این بنا را کور می‌کند تا نتوانند چیزی شبیه به آن را در هیچ جای دنیا بسازد.
هر چند که امروز کلیسای باسیل به بخشی از میراث جهانی یونسکو پیوسته و تحت مراقبت بین‌المللی قرار دارد، اما همیشه اوضاع به این خوبی‌ها نبوده و دو بار از شر تخریب جان سالم به در برده است. یک بار در ۱۸۱۲ که سربازان فرانسوی در هنگام ترک مسکو قصد نابودی آنرا داشتند و به دلیل ضیق وقت فرصتش را پیدا نکردند و بار دیگر در زمان سلطهٔ جماهیر شوروی در سالهای ۱۹۲۰. چون مقامات آن زمان، از اینکه در مرکز پایتخت حکومت کمنیستی، بنایی مختص به عبادت و راز و نیاز مستقر باشد دل خوشی نداشته و در خیال نابودی‌اش بودند. نقشه‌ای که خوشبختانه هرگز عملی نشد و مردمان امروز را از مشاهدهٔ چنین سازهٔ شگفت‌انگیزی محروم نکرد.
خیابان آربات
حالا که این همه از مکانهای تاریخی و فرهنگی و موزه و غیره گفتیم، بد نیست سری هم به خیابان آربات بزنیم و بعد از یک پیاده‌روی خاطره‌انگیز در یکی از کافه‌های شیک و جذاب آن نفسی تازه کنیم. خیابان آربات یکی از پاتوق‌های معروف مسکو است، با کلی ساختمان زیبا و فروشگاه و کافی‌شاپ ریز و درشت. قدمت این خیابان یک کیلومتری به قرن پانزده میلادی برمی‌گردد و در واقع مسیری برای رفت و آمد کاروان‌های تجاری بوده است.
سرتاسر این راستهٔ جالب و تاریخی، پر از نور و رنگ است و دو تندیس معروف Princess Turandot که شخصیت یکی از اپراهای پوچینی بوده و دیگری شاعر روس Bulat Okudzhava چشم رهگذران را خیره می‌کند. آربات برای خرید سوغاتی ایده‌آل است و هرگاه از خرید خسته شدید، می‌توانید در یکی از کافه‌های شیک آن که قبلا پاتوق مشاهیری چون لئو تولستوی و آنتوان چخوف بوده وقت بگذرانید و به یادشان قهوه‌ای نوش جان کنید.
مقبرهٔ لنین
شاید دیدار از آرامگاه ابدی رهبر فقید و بنیانگذار اتحاد جماهیر شوروی یعنی ولادیمیر لِنین، کار چندان مفرحی به نظر نرسد. اما اگر بدانید با ورود به این بنای عظیم، می‌توانید بدن مومیایی شدهٔ این شازده را که در ۱۹۲۴ از دنیا رفته و در یک محفظهٔ شیشه‌ای ضد گلوله نگهداری می‌شود از نزدیک ببینید، ممکن است تصمیمتان عوض شود. با مرگ لنین، اولین تصمیم اطرافیان مبنی بر این بود که بدن وی را چند روزی در معرض دید عموم بگذارند و مردم فرصتی برای سوگواری داشته باشند.
اما بعد از بازدید تعداد زیادی از اهالی در یک زمان کوتاه به این نتیجه رسیدند که اقدام اساسی‌تری انجام دهند و با تغییر تابوت، امکان نگهداری بیشتر از بدن رهبر درگذشته و بازدید عدهٔ بیشتری از مردم را امکانپذیر کنند. همین شد که بدن را مومیایی کردند و مقبرهٔ لنین تبدیل به یکی از جاهای دیدنی مسکو برای علاقمندان به تاریخ شد تا از نزدیک با کسی که سرنوشت ملت روسیه را دگرگون کرد ملاقات داشته باشند.
کاخ کرملین
نوبتی هم که باشد نوبت به کاخ معروف کرملین می‌رسد. یادگاری از قرن پانزدهم با بنایی محکم و استوار در زمینی به وسعت ۲۷۵۰۰۰ متر مربع که با دیوارهای بلند محصور شده و با داشتن بیش از ۷۰۰ اتاق، زمانی محل زندگی خانوادهٔ سلطنتی تزار بوده است. غیر از کاخ اصلی، کرملین مشتمل بر مجموعهای از ساختمان‌های مختلف است که تنها تعدادیشان مثل موزه و کلیسا برای بازدید عموم باز هستند و قرار نیست کسی بتواند در دور و اطراف دفتر ریاست جمهوری روسیه پرسه بزند.
در بالای برج و باروهای کرملین پنج ستارهٔ عظیم الجثه از جنس یاقوت می‌درخشند که وزن هرکدامشان به یک تن می‌رسد و حتما وقتی رئیس جمهور روسیه با هلی‌کوپتر به کاخش رفت و آمد می‌کند، با دیدن درخشش آنها موجبات انبساط خاطرش فراهم می‌شود. کرملین به معنای واقعی یک بنای باشکوه و در اصل بزرگترین قلعهٔ کنونی اروپاست که هنوز کاربری واقعی و رسمی دارد و در سال ۱۹۹۰ همراه با میدان سرخ به میراث جهانی یونسکو پیوسته است.
در قلب این قلعهٔ بزرگ، که زمانی یک ساختمان تمام چوبی بوده و خودش به عنوان یک شهر مستقل شناخته می‌شده، بزرگترین زنگ کلیسایی دنیا و همچنین بزرگترین توپ قدیمی دنیا قرار گرفته‌اند. زنگی که به زنگ تزار مشهور است و صدایش به خاطر آسیب‌دیدگی در حین ساخت و ساز، تا به حال به گوش کسی نرسیده است. مسکو در ۱۹۴۱ در حین جنگ جهانی دوم، توسط آلمانی‌ها بمباران شد و کرملین با یک ترفند ساده جان سالم به در برد. فقط کافی بود که ستاره‌های برج‌ها را خاموش کنند و دیوارهای کاخ را با رنگ و نقاشی‌های گول‌زنک به شکل پنجره، شبیه به یک ساختمان مسکونی درآورند.
در این مطلب سعی کردیم مشهورترین جاهای دیدنی مسکو روسیه را تا حدودی معرفی کنیم. اما یادمان نرفته که شنیدن کی بود مانند دیدن! پس امیدواریم که از این مطلب لذت برده باشید و فرصتی دست بدهد تا خودتان، تمام جذابیت‌های این شهر تاریخی و اسرارآمیز را از نزدیک ببینید. اگر هم در فکر مهاجرت به روسیه هستید و به تحصیل در این کشور علاقمند هستید، حتماً با مشاورین لتسگو یونی تماس بگیرید.