یکی از مواردی که پیش از اقدام برای تحصیل در ایتالیا باید مورد توجه قرار بگیرد، آب و هوای ایتالیا در طول سال است، چرا که عدم سازگاری با محیط و آب و هوا در طول دوران مهاجرت تحصیلی، میتواند به یکی از مشکلات مهاجرت تبدیل شود.
کشور ایتالیا سرزمینی شبه‌جزیره‌ای و چکمه‌ای‌شکل است که در جنوب اروپا در آغوش دریای آدریاتیک، دریای ایونی، دریای لیگوریا و دریای تیرنی آرام گرفته است. شریان‌های راونا، ونیز و تریسته طراوت و حیات را به طبیعت این سرزمین بخشیده و رشته‌کوه‌های آلپ مانند دژی استوار در حصار دشت هموار داخلیِ این سرزمین عبور و مرور ابرها را به نظارت نشسته‌اند.
جزئیات جغرافیایی کشور ایتالیا در آب‌وهوای این سرزمین تاثیر مستقیمی گذاشته است؛ علاوه‌بر تفاوت دما و آب و هوا در چهار فصل سال، تنوع جغرافیایی از کرانه‌های دریاها گرفته، تا ارتفاعات و دشت‌های گسترده بسیار مشهود است. در این برگ از مجله لتس گو یونی به بررسی آب و هوای کشور ایتالیا در طول سال و در تقسیمات جغرافیایی آن می‌پردازیم.
آب و هوای ایتالیا
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کشور ایتالیا در منظر گردشگران طبیعت چشم‌نواز و جلوه‌های شگرف آن است؛ دامنه‌های سبز ارتفاعات آلپ که به دشت‌های وسیع می‌رسد، از زیبایی‌های جهان خلقت محسوب میشود؛ با اینکه این زیبایی‌ها در برابر چشمان خیره گردشگران طنازی می‌کند، اما برای مهاجرت و زندگی دائمی در کشور ایتالیا باید به ظرافت و دقت آب‌وهوای این کشور را مورد بررسی قرار داد.
از نظر جغرافیایی کشور ایتالیا در منطقه معتدل قرار گرفته است. به دلیل طول قابل توجه شبه‌جزیره، تنوع قابل‌توجهی در آب و هوای شمال کشور (متصل به قاره اروپا) و جنوب (دریای مدیترانه) وجود دارد.
رشته‌کوه آلپ مانند سدی عظیم در برابر بادهای غربی و شمالی عمل می‌کند؛ در حالی که هم آپنین ها و هم دشت بزرگ شمال کشور ایتالیا تغییرات اقلیمی خاصی در این مناطق ایجاد می کنند.
ساردینیا در معرض بادهای آتلانتیک و سیسیل در معرض بادهای آفریقایی قرار دارد. به طور کلی، چهار وضعیت هواشناسی بر آب و هوای ایتالیا تاثرگذار است: تندباد (چرخند) زمستانی مدیترانه، گردباد هوایی (پادچرخند) تابستانی متناظر؛ تندباد تابستانی در منطقه آلپ و در پی آن گردباد هوایی زمستانی؛ تندباد پاییزی در منطقه آتلانتیک؛ و گردباد هوایی پاییزی سیبری شرقی. همسویی دو توده هوایی که در آخر بیان شد، باران‌های سنگین پاییزی را به همراه می‌آورد.
باید توجه داشت که نواحی داخلی کشور ایتالیا (برای مثال شهرهای تورین، میلان و بولونیا) آب و هوایی به نسبت خنک دارند و بر اساس طبقه بندی آب و هوای کوپن (Köppen Cfa) در گروه آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب قرار می‌گیرند؛ در حالی که مناطق ساحلی لیگوریا و شبه جزیره جنوب فلورانس متناسب با مشخصات آب و هوای مدیترانه‌ای طبقه‌بندی میشود. برای مطالعه دقیق‌تر، ابتدا آب و هوای کشور ایتالیا را در فصل‌های مختلف سال بررسی می‌کنیم.
آب و هوای ایتالیا در فصل بهار
بهار همراه با ابرهای باران‌زایش وارد خاک کشور ایتالیا میشود. معمولا در بدو ورود بهار تمام بخش‌های کشور ایتالیا بارانی‌ست و با رسیدن شب رفته‌رفته دمای هوا کاسته میشود. با رسیدن دومین ماه بهار کم‌کم از میزان بارش‌ها هم کاسته میشود و شکوفایی این فصل در مناطق مرکزی مانند شهر رم به زیبایی نمایش داده میشود.
میانگین دمای هوای شهرهای مختلف در این فصل میان ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد متغیر است. در ماه مارس دمای هوا 5 تا 16 درجه بالا صفر است، خورشید حدود 5 ساعت مهمان آسمان میشود و تعداد روزهای آفتابی 20 روز است.
در ماه آوریل دمای هوا بین 8 تا 19 درجه نوسان دارد. خورشید تابش خود را حدود 6 ساعت در روز ارزانی می‌کند و در هشت روز از ماه آوریل جای خود را به ابرهای باران‌زا می‌دهد.
دمای هوا در ماه مِی به میزان چشمگیری افزایش پیدا می‌کند و در روزهای پایانی تا 24 درجه هوا را گرم می‌کند. حضور خورشید در آسمان کامل است و به طور میانگین 6 روز از ماه هوا بارانی‌ست.
بهاران عطر شکوفه‌های مرکبات، زیتون، انار و انجیر فضای شهرها را پر می‌کند. عطر بهار خرس‌ها، گوزن‌ها و آهوهای مستقر دردامنه‌ها کوه‌های آلپ را بیدار می‌کند تا مناظر شگفت‌انگیز آن زیباتر از پیش جلوه کند.
آب و هوای ایتالیا در فصل تابستان
مانند اغلب کشورها، فصل تابستان گرم‌ترین روزهای ایتالیا را با خود می‌آورد و تقریبا در تمامی شهرها آب و هوای مدیترانه‌ای چیره میشود. با اینکه میانگین دمای کشور حدود 25 تا 30 درجه سانتیگراد است، اما وزش باد گرم آپه‌نین از سوی آفریقا هوای شهرهای جنوبی را تا 38 درجه گرم می‌کند.
در فصل تابستان احتمال بارش باران حتی در شهرهای ساحلی ایتالیا نیز بسیار کم است و خورشید در تمام ساعات روز در آسمان نگهبانی می‌دهد. شاید در اوایل تابستان بتوان در کشور ایتالیا روزهای بارانی را تجربه کرد.
میانگین دمای ماه ژوئن در کشور ایتالیا 15 تا 28 درجه سانتیگراد است و طول روز به 9 ساعت هم می‌کشد. در ماه جولای تابستان در تمام شهرهای قدرت خود را به نمایش می‌گذارد و دمای هوا به 30 درجه سانتیگراد هم می‌رسد.
دمای هوا در ماه آگوست هم چندان تفاوتی با جولای ندارد، اما در روزهای پایانی مهمانی ابرها بر فراز آسمان شهرهای ساحلی پاییز را جشن می‌گیرند.
آب و هوای ایتالیا در فصل پاییز
با اینکه تغییرات ناگهانی هوا از رخدادهای طبیعی فصل پاییز است، اما تعداد گردشگران بیشتری در این فصل مهمان کشور ایتالیا می‌شوند؛ شاید کاهش محسوس دما دلیل آن باشد. میانگین دمای هوای پاییز در کشور ایتالیا حدود 20 درجه سانتیگراد است، اما ماه سپتامبر همچنان آثار قابل‌توجهی ازهوای تابستانی را با خود همراه دارد.
بیشترین حضور خورشید در کشور ایتالیا در ماه سپتامبر (حدود 8 ساعت در روز) اتفاق می‌افتد؛ شاید به همین دلیل باشد که بسیاری از شهرها هنوز بوی تابستان به مشام برسد. میانگین دمای ماه سپتامبر 15 تا 30 درجه سانتیگراد است و بارش‌های پراکنده در روزهای پایانی حضور پاییز را نمایان می‌کند.
میانگین دمای هوای ماه اکتبر 11 تا 23 درجه است و کم‌کم از طول روزها کاسته میشود. احتمال بارش پاییزی در شهرهای ساحلی بالا می‌رود و شب‌ها دما کاهش پیدا می‌کند. در روزهای پایانی اکتبر پاییز رنگ اُخر خود را به طبیعت پاشیده و به زیبایی خودنمایی می‌کند.
ماه پایانی پاییز نوامبر است که با میانگین دمای 7 تا 17 درجه‌ای خورشید را زودتر از دیگر روزها بدرقه می‌کند؛ با وداع خورشید از آسمان افت دما احساس میشود. احتمال وقوع باران حتی در شهرهای مرکزی کشور ایتالیا در ماه نوامبر بسیار بالاست. به‌طوری که تقریبا 10 روز از ماه هوا بارانی‌ست.
آب و هوای ایتالیا در فصل زمستان
نام زمستان تجسمی از سرما و برف با خود همراه دارد، اما در کشور ایتالیا با طنازی طبیعت همراه است. فصل زمستان یکی از زیباترین فصل‌های ایتالیاست؛ دامنه‌های پوسیده از برف آلپ پاتوق اسکی‌بازان و کوهنوردان میشود.
میانگین دمای هوای کشور ایتالیا در فصل زمستان حدود 9 تا 3 درجه است، اما برخی روزهای سرد دمای منفی 7 درجه در کشور ایتالیا حکمرانی می‌کند.
در مقایسه با شمال و جنوب کشور ایتالیا، تفاوت قابل‌توجهی در دما به خصوص در فصل زمستان وجود دارد؛ در بعضی از روزهای زمستان دمای منفی 2 درجه سانتیگراد وهوای برفی در میلان حاکم است، در حالی که در همان روز میانگین دمای هوای شهر رم 8 درجه سانتیگراد بالای صفر و میانگین دمای هوای شهر پالرمو 20 درجه سانتیگراد گزارش میشود.
دسامبر با میانگین دمای 9.3 درجه‌ای اولین ماه زمستانی‌ست. تقریبا نیمی از روزهای ماه اکتبر با بارش همراه است؛ به همین دلیل ساعات آفتابی آسمان ایتالیا حدود 2 تا 5 گزارش شده است.
ژانویه سردترین ماه سال کشور ایتالیاست. میانگین دمای میانگین دمای حاکم بر این سرزمین چکمه‌ای حدود 3 تا 12 درجه است. اما دمای هوای منطقه رشته‌کوه آلپ به 12 درجه سانتیگراد زیر صفر می‌رسد.
در ماه فوریه از میزان دما و بارش برف کاسته میشود. میانگین دمای هوای کشور ایتالیا در ماه فوریه آخرین ماه زمستان حدود 4 تا 14 درجه سانتیگراد متغیر است.
به طور کلی، کشور ایتالیا را میتوان به هفت منطقه اصلی آب‌وهوایی تقسیم کرد. مناطق شمالی که مقر رشته‌کوه آلپ است، آب و هوای کوهستانی قاره‌ای است دارد، دمای این منطقه سردتر و بارش در آن به نسبت مناطق غربی بیشتر است.
منطقه باردونکیا در غرب کشور ایتالیاست که متوسط دمای سالانه 7.4 درجه سانتیگراد و متوسط بارندگی سالانه 660 میلی‌متر بر آن حاکم است؛ در حالی که کورتینا دامپتزو در شرق کشور میانگین دمای سالانه 6.6 درجه سانتیگراد و میانگین بارش 1055 میلی‌متر دارد.
با توجه به آنچه گفته شد، متقاضیان مهاجرت تحصیلی به کشور ایتالیا میتوانند با نگاهی ژرف‌تر به آب و هوای ایتالیا و بررسی شرایط زندگی این نواحی در پیِ شرایط اقلیمی، شهر و دانشگاه محل تحصیل را برگزینند. معایب و مزایای تحصیل در ایتالیا را می‌توانید در این صفحه مطالعه کنید. جهت بررسی دقیق‌تر آب و هوای کشور ایتالیا را از منظر جغرافیایی آن بررسی می‌کنیم.
آب و هوای مدیترانه ای گرم و تابستانی
این شرایط آب و هوایی در تمام مناطق ساحلی به استثنای منطقه شمال شرقی (با آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب) حاکم است. آب و هوای مدیترانه‌ای گرم و تابستانی در شهرهای کالیاری، پالرمو، ناپل، رم، جنوا و پسکارا غالب است.
میانگین دمای زمستانی این مناطق حدود 6 درجه سانتیگراد در مناطق شمالی و حدود 11-14 درجه سانتیگراد در جزیره‌های جنوبی متغیر است.
در طول تابستان میانگین دما به طور متوسط حدود 23 درجه سانتیگراد در شمال (لیگوریا) و 26-28 درجه سانتیگراد در جنوب گزارش شده است. بارش‌های این مناطق بیشتر در زمستان صورت می‌گیرد؛ بارش برف در شمال نادر است و در جنوب تقریباً هرگز اتفاق نمی‌افتد. تابستان ها خشک و گرم است.
آب و هوای معتدل تابستانی و مدیترانه ای
این نوع آب و هوا در جنوب کشور ایتالیا و در ارتفاعات (حدود 1000 متر) برقرار است. شرایط آب و هوایی این مناطق شباعت بسیاری به آب و هوای معمول مدیترانه ای دارد؛ با اینکه تابستان‌ها خشک و زمستان‌ها مرطوب‌تر هستند، اما دمای هوای هر دو فصل به نسبت کمتر است، یعنی چیزی حدود 3 یا 5 درجه سانتیگراد در زمستان و بین 17 تا 21 درجه سانتیگراد در تابستان.
بارش برف هم در زمستان‌ها معمول است. این نوع آب وهوا در شهرهای پریزی و پتنزا حاکم است.
آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب
یک نسخه نسبتاً «قاره ای» و «چهار فصل» از آب و هوای مرطوب نیمه گرمسیری را میتوان در دره‌های پو Po و آدیژ Adige در شمال و جنوب کشور ایتالیا یافت. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع آب و هوای کشور ایتالیا تابستان‌های گرم و مرطوب آن است، در حالی که زمستان‌های به نسبت سرد در این مناطق حکمرانی می‌کند.
در مناطقی از کشور ایتالیا که آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب دارد، میزان بارش بیشتر است و هیچ فصل خشکی وجود ندارد. دمای متوسط در سردترین روزهای ژانویه حدود 1 تا 3 درجه سانتیگراد و در گرم‌ترین روزهای جولای و آگوست بیش از 22 درجه سانتیگراد است.
آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب کشور ایتالیا در شهرهای اصلی مانند میلان، ونیز، ورونا، تورین، تریسته و بولونیا حکم‌فرمایی می‌کند.
برخی از شهرهای ایتالیا در هیچ‌یک از طبقه‌بندی‌های آب‌وهوایی گفته شده قرار نمی‌گیرند و شرایط بینابینی دارند. درواقع نه تابستان‌های خیلی مرطوبی دارند و نه خیلی خشک هستند. در این شرایط آب و هوایی کشت درختان زیتون صورت می‌گیرد؛ خصوصیاتی که معمولاً در آب و هوای مدیترانه‌ای دیده نمیشود. فلورانس نمونه خوبی از این شرایط انتقال است.
آب و هوای اقیانوسی
در ارتفاعات آپنین و کوهپایه‌های آلپ آب و هوای اقیانوسی حاکم است. میانگین دمای تابستانی بین 17 تا 21 درجه سانتیگراد است و زمستان‌ها چندان سخت و بورانی نیست. آب و هوای اقیانوسی در شهرهای آئوستا، کامبوباسو، لوئیکولا، کونئو، سوندریو، آماتریس (معتدل‌تر)، بلونو، برنو، فلتره (شدیدتر) دیده میشود.
آب و هوای قاره ای مرطوب
در کوه های آلپ آب و هوا با ارتفاع 1200 متر در ضلع غربی و حدود 1000 متر در ضلع شرقی آب و هوای فاره‌ای مرطوب حاکم است. در این مناطق زمستان‌های ملایم با میانگین دمای 7 تا 3 درجه سانتیگراد زیر صفر و تابستان‌هایی معتدل با میانگین دمای 13 تا 18 درجه سانتیگراد دیده میشود.
بارش برف در مناطقی با آب و هوای قاره‌ای مرطوب از اوایل نوامبر تا مارس و اوایل آوریل معمول است. شهرهای اصلی کشور ایتالیا که این نوع آب و هوا را تجربه می‌کنند، شهرهای بروسن، گرسونی-سنت-ژان، آپریکا، ورمیلیو، مازین، سانتو استفانو دی کادور، آسیاگو، کلوت، رسیا هستند.
آب و هوای زیرشمالگانی
در دره آلپ که ارتفاع حدود 1600 تا 1،800 متر است، زمستان‌های بسیار سردی تجربه میشود. میانگین دمای زمستانی این منطقه حدود 5 تا 12 درجه سانتیگراد زیر صفر گزارش شده و تابستان‌ها اغلب خنک است.
در کشور ایتالیا شهرهای مانند لیوینیو، چامو (Chamois)، میسورنیا، پردوی، و ریمس-نوتره-دام شرایط آب و هوای زیرشمالگانی را دارند.
آب و هوای توندرا
در شهرهای دامنه کوه آلپ و بالای زنجیره درختان جنگلی دمای به نسبت پایینی بر قرار است. در این مناطق معمولا دمای هوا در تمامی طول سال بالاتر از 10 درجه سانتیگراد را تجربه نمی‌کند. شهرهایی که در این منطقه از کشور ایتالیا قرار دارند، ترپلا، سستریر و سروینیا هستند.