تحصیل در رشته آشپزی در اروپا می‌تواند مهمترین و هیجان‌انگیزترین تصمیم ممکن برای علاقمندان به دنیای بی‌انتهای طعم‌ها و ذائقه‌ها باشد. هنر آشپزی از جمله رشته‌ها و مشاغل خوش‌آتیه و پرطرفداریست که محبوبیتش همواره در حال افزایش است. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم که رشته آشپزی، رکن اصلی صنایع گردشگری، پذیرایی، رستوران و هتلداری است و جدا از اینها، کمتر سازمان و اداره و دانشگاه و موسسه و کسب و کار بزرگ و دانه درشتی را پیدا می‌کنید، که از داشتن تیمی از آشپزها و سرآشپزهای متخصص و کارکشته بی‌نیاز باشد.
همین امر بازار کار رشته آشپزی را به شدت وسیع کرده و لزوم گذراندن دوره‌های حرفه‌ای و تخصصی را در این رشته پررنگ ساخته است. بر همین اساس، برای کسانی که سودای مهاجرت اروپا دارند، تحصیل در این رشته یکی از گزینه‌های جذاب شده و به طور جدی در تیررس دیدشان قرار گرفته است. اما اجازه دهید که در ابتدا، تعریف روشن و درستی از رشته آشپزی داشته باشیم و در ادامه، به جزئیات بیشتری دربارهٔ مهاجرت از طریق رشته آشپزی بپردازیم.
رشته آشپزی در خارج از کشور چگونه است؟
رشته آشپزی که در سطح بین‌المللی با عناوینی چون Cookery - Culinary arts - Cooking شناخته می‌شود به شکلی توامان، یک شاخهٔ هنری و در عین حال یک رشتهٔ علمی است و تا رسیدن به مقام یک آشپز خلاق یا سرآشپز سرشناس و درجه یک، مسیری طولانی و هیجان‌انگیز دارد. مسیری فراخ و گسترده که فرد در آن از چیدمان و ارائهٔ غذا گرفته تا نحوهٔ طبخ و آماده‌سازی آموزش می‌بیند، با علم تغذیه و خواص مواد غذایی آشنا می‌شود و ممکن است با دوره‌هایی در خصوص رستوران‌داری و مدیریت و تغییر منوی غذا هم سر و کار پیدا کند.
آیا قصد دارید یک سرآشپز حرفه‌ای باشید یا مدیر رستوران و تشریفات شوید؟ ترجیح می‌دهید تمام امور یک رستوران موفق را اداره کنید یا خلاقیت و مهارت‌تان را در آشپزخانه به رخ بکشید؟ بعضی از دوره‌های آشپزی به دریافت گواهی یا دیپلم حرفه‌ای ختم شده و ممکن است در یک بازهٔ یک ساله جمع و جور شوند. برخی دیگر هم هستند که مدارکی مثل کاردانی رشته آشپزی، کارشناسی رشته آشپزی و حتی مدرک آشپزی در سطح کارشناسی ارشد اختیارتان می‌گذارند و اتمام آنها می‌تواند سال‌ها به طول انجامد.
تردیدی نداشته باشید که چنین مسیری، شما را به عنوان یک دانش‌آموخته و متخصص علم و هنر آشپزی، در رادار معروف‌ترین و با پرستیژترین هتل‌ها و رستوران‌ها و بیزنس‌های جهان قرار می‌دهد.
برای تحصیل در رشته آشپزی در سراسر دنیا مدارس و موسسات متعددی وجود دارند که هر یک سبک و سیاق خاصی در آموزش داشته و به شکلی منحصر به فرد، دانشجو را برای بازار کار تربیت می‌کنند. در این مطلب روی مدارس آشپزی اروپایی و دورنمای پیشرفت یک آشپز در این قارهٔ سبز تمرکز خواهیم کرد.
درآمد آشپز و چشم‌انداز تحصیل رشته آشپزی در اروپا
شاید شنیده باشید که رشته آشپزی در کشورهایی مثل استرالیا، نیوزلند، کانادا و آمریکا، آیندهٔ درخشانی داشته باشد و آشپزها جزو پردرآمدترین شاغلان جامعه باشند. اما وضعیت اروپا در این باره چگونه است؟ آیا تحصیل آشپزی در اروپا ارزشش را دارد و آیندهٔ شغلی فرد را تضمین می‌کند یا بازار کار کوچک و پر رقابت بوده و فقط آوازش از دور شنیدن خوش است؟
در جواب به این سوال باید گفت که اروپا هم، مقصد کاملا ایده‌آل برای کار و تحصیل در رشته آشپزی محسوب می‌شود و گزینه خوبی برای مهاجرت تحصیلی نیز بشمار میرود. مثلا در انگلیس، یک آشپز کم تجربه ساعتی نزدیک به ۱۰ پوند دستمزد می‌گیرد و حقوق یک کارآموز صفر کیلومتر در آلمان نزدیک به هفتصد یورو در ماه است و این رقم هر ساله بیشتر می‌شود. اما این رقم‌های نه چندان جذاب، نباید شما را دلسرد کند چرا که به محض اتمام دورهٔ آموزش و کسب تجربیات لازم، ماجرا به کلی تغییر می‌کند و فرد می‌تواند به مسئول قسمت یا مدیر آشپزخانه یا دستیار سرآشپز تبدیل شده و انتظار دستمزدی در حدود ۱۷ یورو در ساعت را داشته باشد.
به طور کلی میانگین دستمزد یک آشپز در اروپا از ۹۲۰ تا ۲۹۳۰ یورو نوسان می‌کند و این رقم دریافتی خالص فرد بوده و مزایای احتمالی این حرفه در آن لحاظ نشده است. مثلا درآمد تقریبی یک آشپز در کشوری مثل اسپانیا به شکل زیر است:
- ۱۰۰۰ یورو برای آشپز با سابقهٔ کمتر از ۲ سال
- ۱۴۰۰ یورو برای آشپز با سابقهٔ ۲ تا ۵ سال
- ۱۹۳۰ یورو برای آشپز با سابقهٔ ۵ تا ۱۰ سال
- ۲۳۹۰ یورو برای آشپز با سابقهٔ ۱۰ تا ۱۵ سال
- ۲۵۶۰ یورو برای آشپز با سابقهٔ ۱۵ تا ۲۰ سال
- ۲۷۳۰ یورو برای کسی که بالای ۲۰ سال سابقه دارد
غیر از سابقه کار، عامل دیگری که میانگین دستمزد را به شدت تغییر می‌دهد مدرک تحصیلی آشپزی است. به این معنی که اگر درآمد ماهانهٔ آشپز با تحصیلات دبیرستان به طور میانگین ۱۵۰۰ یورو باشد، درآمد آشپزی که یک گواهی یا دیپلم آشپزی دارد، ۱۰۰۰ دلار بیشتر یعنی در حدود ۲۵۰۰ یورو خواهد بود.
تحصیل رشته آشپزی در اروپا
یک آشپز بین المللی و سطح بالا در دنیای امروز، شخصی است که به طیف وسیعی از فرهنگ‌ها و ذائقه‌ها آشنایی و به چند تایی از آنها تبحر داشته باشد. مثلا در کشور فرانسه که به نوعی استاندارد طلاییِ آموزش آشپزی به شمار میرود، مدارس، آموزشگاه‌ها و دوره‌های مختلفی وجود دارد که در آنها دنیای آشپزی کلاسیک و مدرن در هم ادغام شده‌اند. یا کشور ایتالیا که مردمانش به رژیم غذایی مدیترانه‌ای و شکم‌باز بودنشان معروفند و سرآشپزهایی معروف و بین‌المللی دارد یا انگلیس که دست کمی از فرانسه نداشته و تعدادی از سطح‌بالاترین مدارس و دوره‌های آشپزی را خود جای داده است. در ادامه به نمونه‌هایی از مدارس آشپزی در اروپا اشاره می‌کنیم:
- مدرسه آشپزی Le Cordon Bleu که ریشه در پاریس داشته و در سایر اروپا و جهان هم شعبه دارد
- مدارسی با عنوان Cook and Taste در بارسلونا
- مدرسه بین‌المللی آشپزی در بولونیای ایتالیا
- مدرسه آشپزی Kitchen at Camont در گاسکونی فرانسه
- مدرسه آشپزی غذاهای دریای Billingsgate در لندن
- مدرسه آشپزی The School of Artisan Food در لندن
- مدرسه آشپزی La Cuisine Paris در پاریس
- مدرسه آشپزی Cooking Ala Turka در استانبول
- مدرسه آشپزی Ballymaloe در ایرلند
ناگفته نماند که کشورهایی مثل سوئیس، اتریش، اکراین، آلمان، اسپانیا، کرواسی و بلغارستان هم جزو کاندیداهای این لیست و مقاصد ایده‌آل برای تحصیل رشته آشپزی هستند.
برای آشنایی با بهترین کشورهای اروپایی برای تحصیل کلیک کنید.
گرفتن دیپلم یا مدرک رشته آشپزی در اروپا
دوره‌ها و مدارسی که گواهی یا دیپلم آشپزی ارائه می‌دهند، عملا پلی بین اصول آشپزی کلاسیک و آشپزی صنعتی و تجاری امروز برقرار کرده و فرد را با مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار و کسب تجربیات بیشتر فراهم می‌کنند. چنین دوره‌هایی می‌توانند از چند هفته یا چند ماه تا بیش از یک سال طول بکشند و فنداسیون پیشرفت و حرکت در مسیر حرفه‌ای آشپزی را در فرد پایه ریزی کنند و یا برای آموزش یک مهارت و تخصص خاص طراحی شده باشند و حتی مورد استقبال آشپزهای حرفه‌ای و با تجربه که به دنبال افزایش دامنهٔ تجربیاتشان هستند قرار بگیرند.
در هنگام جستجو در میان این کورس‌ها و دوره‌ها، باید به زبان مورد استفاده در کلاس و سایر جزئیات آنها دقت کنیم که برای روشن‌تر شدن مطلب مثال‌هایی را در ادامه مرور خواهیم کرد.
- مبانی نانوایی فرانسوی در مدرسه Ecole Lenotre که به دو زبان انگلیسی و فرانسوی و بمدت ۶ هفته به صورت فول تایم آموزش داده می‌شود.
- تخصص آشپزی با آتش و حرارت پایین در انستیتوی آشپزی بارسلونا که به زبان اسپانیایی، پاره وقت و به مدت ۳ ماه آموزش داده می‌شود.
- کورس پذیرایی و آشپزی در International Career Institute در لندن به زبان انگلیسی و به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
- دورهٔ هنر آشپزی پیشرفته در Culinary Institute Kul IN در کشور کرواسی که زبان دوره انگلیسی است و به صورت فولتایم و در یک بازهٔ ۸ ماهه برگزار می‌شود.
- دوره تکنیک‌های نانوایی و شیرینی پزی در موسسهٔ ICIF ایتالیا که مختص به هنرآموزان خارجی بوده و به صورت فولتایم به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی برگزار می‌شود.
- دیپلم مدیریت قنادی و نانوایی که در کالج Fanshawe انگلیس و کانادا برگزار شده و دو سال به طول می‌انجامد و علاوه بر آموزش حضوری به صورت آنلاین هم قابل انجام است.
- دیپلم حرفه‌ای هنر آشپزی ایتالیایی در سطح پیشرفته که در دانشکدهٔ CAST Alimenti در شهر برچیای ایتالیا، به زبان ایتالیایی و به مدت ۸ تا ۱۲ ماه به صورت فولتایم برگزار می‌شود.
تحصیل رشته آشپزی در اروپا - کارشناسی
گرفتن لیسانس یا کارشناسی رشته تحصیلی آشپزی که توسط کالج‌ها یا دانشکده‌های آشپزی برگزار می‌شود می‌تواند از ۳ تا ۷ سال به طول انجامد و از لحاظ درآمد و تخصص، فرد را در جایگاه برتری نسبت به سایر همتایانش در این وادی قرار دهد. با مثال‌هایی از موسسات آموزش عالی در اروپا که مدرک کارشناسی آشپزی را ارائه می‌دهند آشنا شویم.
- کارشناسی هنر آشپزی توسط Swiss Education Group با زبان انگلیسی در مدت ۳ سال در شهر لوسرن سوئیس
- کارشناسی گاسترونومی در دانشگاه ASPIRA University College در شهر زاگرب کرواسی به مدت ۳ سال و به انگلیسی
- کارشناسی آشپزی و پذیرایی در Varna University of Management در وارنای بلغارستان به انگلیسی و به مدت ۳ الی ۴ سال
- کارشناسی گاسترونومی در دانشکدهٔ Gasma به مدت ۴ سال در کاستِیون دِلاپلانای اسپانیا با زبان انگلیسی و اسپانیایی
- کارشناسی هنر شیرینی پزی در کالج Ecole Ducasse در شهر پاریس به مدت ۳ سال و زبان دوره انگلیسی
- کارشناسی آشپزی در دانشگاه Antalya Bilim University در شهر آنتالیای ترکیه به مدت ۸ ماه به زبان انگلیسی
- کارشناسی آشپزی در دانشکدهٔ American College در قبرس به انگلیسی و یونانی
تحصیل رشته آشپزی در اروپا - کارشناسی ارشد
دوره‌های کارشناسی ارشد برای آن دسته از دانشجویان رشته آشپزی است که می‌خواهند مسیر تخصصشان را به سطح بالاتری ارتقا دهند و در زمرهٔ برترین افراد این وادی قرار بگیرند. لازم به گفتن است که بسیاری از مدارک کارشناسی ارشد آشپزی توسط خود دولت و دانشگاه‌های دولتی داده می‌شود و مدرک این قبیل از فارغ‌التحصیلان در کنار سوابق کاری، تاثیر قابل توجهی روی بازهٔ درآمدشان خواهد گذاشت. نمونه‌هایی از کورس‌های مقطع کارشناسی ارشد آشپزی به شرح زیر هستند:
- کارشناسی ارشد هنر آشپز و مدیریت آشپزخانه در دانشگاه Sant Pol de Mar در شهر بارسلون زبان انگلیسی/اسپانیایی و به مدت ۸ تا ۱۴ ماه
- کارشناسی ارشد طراحی غذا در دانشگاه طراحی پلی تکنیک میلان (SPD) به مدت ۱ سال به زبان انگلیسی
- کارشناسی ارشد ایجاد و توسعهٔ مفاهیم جدید در آشپزی و نوشیدنی‌ها در دانشگاه Gasma در اسپانیا به مدت ۴ ماه
- کارشناسی ارشد بین‌المللی در گاسترونومی و هنر آشپزی در موسسه Congusto Gourmet Institute در ایتالیا
- کارشناسی ارشد طراحی غذا در Ecole de Conde در لیون فرانسه، زبان دوره انگلیسی و فرانسوی
مهارت‌های یک فارغ التحصیل رشته آشپزی در اروپا
تحصیل در رشته آشپزی شامل دایره‌ٔ وسیعی از کورس‌ها و مهارت‌ها می‌شود و دستاورد آن علاوه بر مدرک آکادمیک مثل کارشناسی و کارشناسی ارشد، شماری از مهارت‌ها و تخصص‌هاست که می‌توان مرسوم‌ترین آنها را به شکل زیر فهرست کرد:
- تخصص در آماده‌سازی خوراک برای انواع وعده‌های روز، مثل صبحانه و ناهار و شام با مواد سالم و مغذی
- تخصص در طبخ انواع نان و شیرینی و آشنایی با تکنیک‌های آماده‌سازی خمیر
- مدیریت پرسنل آشپزخانه
- تخصص در شیوه‌های طبخ انواع گوشت قرمز، سفید و دریایی
- اصول استفاده و نگهداری از وسایل و ابزار درون آشپزخانه
- تسلط به اصول و مبانی بهداشتی و ایمنی در محیط کار
- آشنایی با تهیهٔ انواع خوراک‌های سرد و انواع چیدمان و طراحی بوفه
- درک کاملی از شیوه‌های سرویس دادن به مشتری
- تکنیک‌های مختلف برای تزئین غذا
- برنامه‌ریزی برای ایجاد تغییر در منوی غذا با توجه به طیف مختلف مشتریان
شرایط پذیرش برای تحصیل رشته آشپزی در اروپا
از آنجایی که هر کدام از مدارس و موسسات و دانشگاه‌های آشپزی ملزومات و نیازمندی‌های خاص خود را می‌طلبند، در اینجا با اشاره به یکی از معتبرترین مدارس بین‌المللی، یعنی Le Cordon Bleu به توضیح این مطلب می‌پردازیم. مدرسهٔ با پرستیژ و مشهوری که از آن نام بردیم، فعالیتش را از فرانسه و از سال ۱۸۹۵ آغاز کرده و در حال حاضر چیزی بالغ بر ۳۵ شعبهٔ مختلف را در ۲۰ کشور جهان دایر کرده و در حال آموزش بیست هزار دانشجو در رشته آشپزی است. تحصیل آشپزی به سبک و سیاق فرانسوی در این مدرسهٔ بین‌المللی و پرقدمت، مانند هر دانشگاه یا موسسهٔ دیگر، در گروی یک سری پیش‌نیازهاست که به صورت مختصر به آنها اشاره می‌کنیم:
- اقدام به دریافت ویزای دانشجویی حداقل شش ماه پیش از آغاز دوره
- ارسال مدرک یا دیپلم آشپزی معتبر حداقل ۱۲ هفته پیش از آغاز دوره
- اثبات تسلط کافی به زبان انگلیسی با نمرهٔ IELTS بالای ۵ (یا هر مدرکی که معادل سطح B2 باشد)
- پرداخت هزینه‌های ثبت‌نام
شرایط مهاجرت اروپا با مهارت آشپزی
اگر به مهاجرت اروپا از طریق شغل و حرفه آشپزی فکر می‌کنید، در ابتدا به یک مدرک و گواهی بین‌المللی نیاز دارید که مورد تایید مقصد مهاجرت‌تان باشد. در وهلهٔ دوم نیاز به مکاتبه با کارفرمای بالقوهٔ خود دارید تا بلکه پیشنهاد کاری یا همان Job Offer را دریافت کنید. (برای این کار میتوانید با شماره گیری 75496 با کد تهران با کارشناسان ما صحبت کنید) هرچقدر هم که رزومهٔ شغلی پر و پیمان‌تری داشته و سال‌های بیشتری در این وادی فعالیت کرده باشید، شانس بالاتری برای جلب نظر کارفرما و موفقیت در مسیر مهاجرت از طریق شغل آشپزی خواهید داشت. خالی از لطف نیست که در راستای دریافت مدرک آشپزی خود، توصیه‌نامه‌ای هم از از اساتید سرشناس داشته باشید.
جمع‌بندی و سخن آخر
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، حرفهٔ آشپزی در دنیای امروز از یک شغل کاربردی و همیشه مورد نیاز، فراتر رفته و به تلفیقی از علم و هنر و کیمیاگری بدل شده است. حرفه‌ای که با دریایی از شاخه‌ها و زمینه‌های مختلف در هم تنیده است و برای کسانی که به طور جدی به آن علاقمندند، در کنار آیندهٔ شغلی تضمین شده، رضایت درونی و حرفه‌ای فوق‌العاده‌ای را پیش‌کش می‌کند. وادی جذابی که با سلامت و سبک زندگی انسان ارتباطی تنگاتنگ دارد، داده‌هایی عمیق و ارزشمند از فرهنگ و آداب مردمان این سیاره به دست می‌دهد و همپای سایر علوم و فنون، هر روز در حال تکامل و پیشرفت است. چرا که تا دنیا دنیاست، آدمیزاد می‌خورد و می‌نوشد و این دانش و مهارت تا ابد مورد نیاز است!