مهاجرت به ارمنستان، به دلیل نزدیکی این سرزمین کوچک به ایران و عدم نیاز به اخذ ویزا برای سفر، یکی از مقاصد محبوب و آسان برای ایرانی‌ها بوده است. از همین روی، بسیاری از افرادی که قصد مهاجرت دارند، به دنبال کسب آگاهی در مورد روش های مهاجرت به ارمنستان هستند؛ پس با با موسسه مهاجرتی لتسگویونی همراه شوید تا با شرایط دریافت اقامت دائم ارمنستان و روش‌های آن آشنا شویم.
مهاجرت به ارمنستان
کشور ارمنستان در منطقۀ قفقاز جنوبیِ اروسیا، بین اروپای شرقی و آسیای غربی واقع شده است و با کشورهای ترکیه، گرجستان، ایران و آذربایجان مرز مشترک دارد. این پهنه باستانی تاریخچه‌ای طولانی دارد، تاریخچه‌ای که به ارمنستان هخامنشی بازمی‌گردد و تاریخ تاسیس این کشور را به قرن ششم پیش از میلاد می‌رساند.
در بین قرون 16 تا 19 این سرای پرفرازنشیب به دست امپراطوری‌های عثمانی و پارسی دست به دست می‌شد تا اینکه در قرن نوزدهم ارمنستان شرقی به دست روس‌ها افتاد. بعد از انقلاب روس‌ها در سال 1918، کشور ارمنستان استقلال خودش را اعلام کرد و بالاخره در سال 1991 با فروپاشی شوروی به استقلال کامل رسید.
امروزه کشور ارمنستان بیش از 3 میلیون نفر جمعیت دارد و به دلیل مساحت به نسبت کوچک آن (کمتر از 30 هزار متر مربع)، بیشترین تراکم جمعیتی را در میان کشورهای عضو سابق شوروی داراست. عمدۀ جمعیت کشور ارمنستان (حدود 97 درصد) خود را ارمنی می‌دانند، و یزدی‌ها و روس‌ها از دیگر گروه‌های نژادی تشکیل‌دهندۀ جمعیت آن محسوب می‌شوند.
با اینکه زبان اول و رسمی کشور ارمنستان زبان ارمنی است، بسیاری از مردم آن به زبان روسی هم به عنوان زبان دوم خود صحبت می‌کنند که ریشه در تاریخ این کشور دارد. البته برخی از آن‌ها هم به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند؛ زبانی که به عنوان زبان دوم در مدارس و دانشگاه‌های کشور ارمنستان تدریس می‌شود. البته برای مهاجرت به ارمنستان بهتر است کمی به زبان‌های ارمنی یا روسی مسلط شد تا شرایط زندگی دشوار نشود.
وجود ارمنی‌تبارهای بسیار در کشورمان و نزدیکی‌های فرهنگی بین دو کشور باعث شده است، بسیاری از افراد بتوانند پس از مهاجرت به کشور ارمنستان زندگی راحت و بی‌دردسری را در این کشور زیبا تجربه کنند. به علاوه، ثبات اقتصادی بالا، نرخ پایین تورم، و هزینه‌های زندگی متناسب، از دیگر دلایل ایرانی‌ها برای زندگی در ارمنستان هستند.
بعد مسافتی کوتاه و همسایگی این دو کشور با هم، موجب شده تا از طریق مسیرهای زمینی که برای ایرانی ها بسیار در دسترس‌تر و ارزان‌تر است، نیز مورد استفاده قرار بگیرد. کشور ارمنستان دو فرودگاه بین‌المللی هم دارد که پروازهای خارجی متعددی از فرودگاه‌های سراسر دنیا در آن می‌نشینند.
مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر ارمنستان، ایراوان است که پایتخت این کشور هم به شمار می‌رود. این شهر مرکز فرهنگی، اداری و صنعتی کشور ارمنستان محسوب می‌شود .و پس از شهر ایروان، گیومری دیگر شهر مهم کشور ارمنستان است که از نظر جمعیتی هم در رتبه دوم قرار دارد. از دیگر شهرهای مهم آن باید شهر اچمیادزین، وانادوزور، هرازدان و آرتاشات را نام برد.
کشور ارمنستان یک کشور درحال توسعه است و شاخص توسعه انسانی آن در سال 2018 در رتبه 81 ام دنیا قرار داده شده است. اتکای اصلی اقتصاد این کشور بر صنعت و استخراج مواد مهندسی بوده است. این کشور از نظر ژئوپلوتیکی اروپایی در نظر گرفته می‌شود و در طول همکاری‌های زیاد آن با کشورهای اروپایی، به عضویت سازمان‌های اروپایی بسیاری در آمده است.
بسیاری از ارمنی‌هایی که خارج از کشور ارمنستان زندگی می کنند، سرمایه گذاری‌ها و حمایت‌های مالی خود را به داخل کشور منتقل می‌کنند یا در اختیار نهادهای فعال در کشور دوم قرار می‌دهند. این سرزمین نه چندان وسیع بخش صنعتی مدرنی ایجاد کرده است و عمدتا در زمینه های ابزارهای صنعتی، منسوجات و سایر کالاهای تولیدی کار می کند.
صنعت کشاورزی در این سرزمین از اهمیت بالایی برخوردار است، به طوری که بیش از 40 درصد شهروندان در این زمینه مشغول به کار شده‌اند. در کنار این صنعت، پیشه دیگری نیز در میان مردم رایج است؛ معادن مس، روی، طلا و سرب که نقش مهمی در پویش اقتصاد کشور ارمنستان ایفا کرده‌اند. رتبه آزادی اقتصادی این کشور در سال 2020 در جایگاه 34 دنیا قرار گرفته است.
به دلیل تنوع جغرافیایی در کشور ارمنستان و موقعیت منحصر به فرد این سرزمین در میانه قاره‌های آسیا و اروپا، اقلیم‌های مختلفی را می توان در این کشور یافت. از مناطق نیمه گرمسیری خشک و حاره‌ای معتدل گرفته، تا آب و هوای شمالگانی. این بدان معناست که اگر قصد مهاجرت به ارمنستان دارید، ممکن است شرایط آب و هوایی متنوعی را بسته به مقصد خود در این کشور تجربه کنید، پس باید پیش از هر تصمیمی، در این مورد تحقیق کنید.
شایع‌ترین اقلیم کشور ارمنستان، اقلیم نیمه گرمسیری خشک است که تاثیرات حاره‌ای معتدلی هم داشته است. این بدان معناست که تابستان‌ها در کشور ارمنستان معمولا بسیار گرم و خشک هستند، اما در بیرون از شهر ممکن است هوای خنک‌تر و رطوبت پایین‌تری را تجربه کنید.
دمای متوسط تابستان بین 22 تا 36 درجه سانتیگراد خواهد بود. از سوی دیگر، زمستان ها در کشور ارمنستان می تواند بسیار سرد باشد و بارش برف سنگین، مخصوصا در نواحی کوهستانی، غیرمتنظره نخواهد بود. دمای متوسط این فصل هم بین -10 تا -5 درجه خواهد بود.
برای مهاجرت و زندگی در ارمنستان روش های متنوع و زیادی وجود دارد که هریک برای گروه سنی و شرایط مشخصی مناسب است. برای دریافت اقامت دائم ارمنستان ابتدا باید با این روش‌ها آشنا شد تا گزینه مناسب را یافت.
مهاجرت به ارمنستان از طریق کار
همانطور که در بالا هم عنوان شد، کشور ارمنستان اقتصاد پویا و روبه رشدی دارد؛ این ویژگی ها را به سهولت می‌توان در بازار کارِ فعال آن مشاهده کرد. این روزها موقعیت‌های شغلی بسیار مناسبی در بخش صنایع سنگین، منسوجات، فراوری شیمیایی و خدمات در این کشور قابل دسترس است که طیف وسیعی از مهاجران جویای کار را در برمی‌گیرد. علاوه بر بخش صنعت، معلمان زبن انگلیسی هم می توانند موقعیت‌های شغلی مناسبی در کشور ارمنستان پیدا کنند.
با اینکه جهت گذراندن تعطیلات و سفر تفریحی به این کشور نیازی به ویزا وجود ندارد، اما برای مهاجرت و اخذ اقامت ارمنستان برای کار باید اول از همه به فکر اخذ ویزای کار بود. برای اخذ ویزای کار، باید اول از همه یک کارفرما مناسب شرایط خود پیدا کنید که امنیت کار شما در این کشور را تامین و مسیر دریافت مجوز کار در این سرزمین را هموار کند.
به عبارت دیگر، بر اساس معیارهایی که اداره مهاجرت کشور ارمنستان مشخص کرده است، باید نشان بدهید که هیچ شهروند ارمنی نمی تواند کاری که شما قابلیت ارائه اش را دارید، انجام بدهد. برای این کار باید پیش از سفر به ارمنستان، به سفارت این کشور در تهران مراجعه کرده و درخواست مجوز کار بدهید.
برای مهاجرت کاری به کشور ارمنستان باید دو نکته را مد نظر داشته باشید؛ اول اینکه نرخ بیکاری در ارمنستان نسبتا بالاست (حدود 18 درصد) که البته از سال 2017 به بعد یک روند نزولی را شاهد بوده است. دوم اینکه کار در ارمنستان شامل مالیات می شود و باید پیش از هر تصمیمی، نرخ آن را محاسبه کرده و با هزینه های زندگی و میزان درآمد خود سبک و سنگین کنید.
ویزای کاری ارمنستان با اعتبار یک‌ساله صادر می‌شود و در صورت اشتغال به کار در این کشور و رضایت کارفرما، مدت زمان اعتبار ویزا قابل تمدید است. متقاضی اجازه دارد در طول این داره به همراه خانواده‌اش زندگی در ارمنستان را تجربه کند.
مهاجرت به ارمنستان برای تحصیل
حدود 26 کالج و دانشگاه دولتی و 33 کالج و دانشگاه خصوصی در کشور ارمنستان مشغول به فعالیت هستند که روی هم رفته سالانه چیزی حدود 7 هزار دانشجوی بین المللی از 40 کشور مختلف را در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری جذب می کنند.
کشور ارمنستان حدود 10% از مخارج سالانه خود را صرف آموزش می‌کند که رقم قابل توجهی برای چنین کشوری به شمار می‌رود. رایج‌ترین رشته‌های تحصیلی که مورد توجه دانشجویان خارجی از دانشگاه‌های ارمنستان قرار می‌گیرند؛ در زمینه فیزیک، ریاضیات، شیمی، میکروبیولوژی، مهندسی، پزشکی، فناوری اطلاعات و مطالعات ارمنی هستند.
از میان بهترین دانشگاه‌های ارمنستان هم می‌توان به دانشگاه دولتی ایروان، دانشگاه امریکایی ارمنستان، دانشگاه دولتی اقتصاد ارمنستان، دانشگاه روسی-ارمنی، دانشگاه دولتی پزشکی ایروان، دانشگاه دولتی زبان و علوم اجتماعی ایروان و دانشگاه دولتی آموزش ارمنستان اشاره کرد.
برای دریافت پذیرش تحصیلی و مجوز تحصیل در ارمنستان، متقاضیان باید مدارک مشخصی را فراهم کرده و به اداره مهاجرت این کشور ارائه دهند. پس از اخذ پذیرش، نوبت به ثبت درخواست ویزای تحصیلی می‌رسد دانشجویان برای مدتی محدود در این کشور مشغول به تحصیل شوند.
از جمله مدارک مورد نیاز ویزا می‌توان به پاسپورت معتبر، آخرین مدرک تحصیلی به همراه ریز نمرات، و ترجمه مدارک شناسایی به زبان انگلیسی اشاره کرد. این ویزا به دانشجو اجازه می‌دهد تا پایان دوره تحصیل در این کشور آزادانه تحصیل کند.
نکته جالب در مورد تحصیل در ارمنستان این است که علاوه بر ارائه دروس به زبان ارمنی و روسی، می توان به زبان‌های انگلیسی و فرانسه و حتی آلمانی هم در برخی دانشگاه ها تحصیل کرد. برای پذیرفته شدن در دانشگاه های این کشور نیاز به انجام آزمون تافل یا آیلتس نیست، اما می توانید در دوره های زبان های ارمنی در این کشور شرکت کنید. طبق قوانین دولت، دانشجویان بین‌المللی حین تحصیل نمی توانند کار کنند و نیاز به مجوز کار دارند. شهریه دانشگاه ها هم سالانه بین 2 تا 4 هزار دلار خواهد بود.
مجوز کاری با ویزای تحصیلی به دانشجو اجازه اشتغال به کار نیمه‌وقت و محدود می‌دهد که تجربه خوبی برای دوران پس از تحصیل است؛ با تجربه کار حین تحصیل، می‌توان شرایط رسیدن به پیشنهاد شغلی از سوی کارفرما پس از تحصیل را تسهیل کرد تا به اقامت دائم ارمنستان رسید.
به عبارت دیگر، ویزای تحصیلی به خودی خود منجر به دریافت اقامت دائم ارمنستان نمی‌شود؛ دانشجو باید پس از پایان دوره تحصیل ویزای تحصیلی را به ویزای کاری تغییر دهد تا مدت زمان اقامت تمدید شود. تمدید اقامت در نهایت منجر به دریافت اقامت دائم ارمنستان می‌شود.
مهاجرت به ارمنستان از طریق سرمایه گذاری
جالب است که بدانید حدود نیمی از تولید ناخالص داخلی ارمنستان (44%) توسط سرمایه‌گذاری های خارجی فراهم می‌شود؛ اغلب سرمایه‌داران، مهاجرانی از کشورهای روسیه، قبرس، آلمان و یونان هستند که از موقعیت تجاری این سرزمین بهره جسته‌اند.
این سرمایه‌گذاری‌ها معمولا در بخش‌های صنعتی مهم از جمله تولید انرژی، هتلداری، هواپیمایی و ارتباطات صورت میگیرد. ثبات سیاسی، موقعیت جغرافیایی مناسب، تورم پایین، اقتصاد رو به توسعه و وجود منابع معدنی فراوان از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در کشور ارمنستان به شمار می روند.
البته برای سرمایه گذاری در این کشور، باید به این نکات هم توجه داشت که کشور ارمنستان بازار داخلی کوچکی دارد، وابستگی زیادی به اقتصاد روسیه و اروپا دارد و فساد در دستگاه‌های اقتصادی آن مشاهده شده است.
شما به عنوان یک سرمایه گذار خارجی می توانید یک شرکت (یا نمایندگی) تاسیس کنید و بدون محدودیت خاصی کسب و کارتان را راه‌اندازی کنید. در این روش امکان دریافت اقامت دائم ارمنستان هم بعد از 45 روز کاری برایتان فراهم خواهد شد.
این روش یکی از ساده ترین و سریع ترین راه‌های مهاجرت به کشور ارمنستان و اخذ اقامت قانونی آن است. بعد از تمدید اقامت یک ساله برای دو تا چهار بار، می‌توانید اقامت دائم ارمنستان را با اعتبار 5 ساله دریافت کنید.
مدارک مورد نیاز برای اخذ اقامت دائم ارمنستان از طریق ثبت شرکت شامل طرح کسب‌وکار مورد قبول دولت، سوابق شغلی و تحصیلی، اسناد و مدارک مربوط به ثبت شرکت، گواهی پزشکی، گذرنامه و سایر مدارک شناسایی، فرم درخواست می‌شود و برای دریافت ویزا واریز مبلغ 250 دلار برای اداره پلیس الزامی است.
اتباع خارجی در خاک کشور ارمنستان می‌توانند یکی از دو نوع ثبت شرکت مسئولیت محدود و سهامی خاص به کار بگیرند؛ بر طبق قوانین این کشور در ثبت شرکت از نوع سهامی خاص مدیرعامل باید ارمنی باشد، به همین دلیل بسیاری از ایرانی‌هایی که اقدام به ثبت شرکت در ارمنستان می‌کنند، نوع اول یعنی شرکت مسئولیت محدود را تاسیس می‌کنند.
علاوه‌بر ثبت شرکت در ارمنستان با روش‌های دیگر سرمایه‌گذاری مانند سرمایه‌گذاری مستقیم (FDI) به ارزش 100 هزار یورو به بالا و خرید املاک و مستغلات می‌توان به اقامت دائم ارمنستان دست‌یافت. در روش سرمایه گذاری مستقیم خارجی متقاضیان می‌توانند به پروژۀ «ببر قفقاز» بپیوندند و در منطقه آزاد اقتصادی این کشور سرمایه گذاری کنند. با پیوستن به ببر قفقاز، می تواند در هزینه های مالیات و گمرک صرفه جویی کرد.
مهاجرت به ارمنستان از طریق خرید ملک
علاوه بر ثبت شرکت در ارمنستان، با خرید املاک و مستغلات هم می‌توان در این سرزمین سرمایه‌گذاری کرد و به تبع آن اقامت دائم ارمنستان را دریافت کرد. برای اخذ اقامت موقت یا دائم این کشور، کافی است ملکی به ارزش بیش از 10 هزار دلار خریداری کنید.
هیچ محدودیتی برای اتباع خارجی از نظر خرید ملک وجود ندارد و شما می توانید بعد از خرید، ملک خود را اجاره دهید، بفروشید، آن را وثیقه کنید یا خودتان در آن زندگی کنید. البته در مورد زمین‌های کشاورزی قضیه کمی فرق می کند و تنها افراد خارجیِ دارای اقامت می توانند چنین املاکی را صاحب شوند.
بر اساس قوانین مهاجرتی کشور ارمنستان ارتباع خارجی که اقدام به خرید ملک کرده‌اند، به صورت 100% مالک ملک خریداری شده هستند. البته ملک باید مورد تایید اداره مهاجرت و تجارت قرار بگیرد تا مشکلاتی برای دریافت اقامت ارمنستان ایجاد نشود. باید توجه داشت که اتباع خارجی فقط می‌توانند ملک مسکونی خریداری کنند.
مهاجرت به ارمنستان از طریق ازدواج
اگر شما با یکی از اتباع ارمنی ازدواج کنید، می توانید به اخذ اقامت دائم ارمنستان امیدوار باشید. البته توجه داشته باشید که برای اخذ اقامت باید دست کم 2 سال از زمان ثبت رسمی ازدواج شما گذشته باشد و حداقل یک سال از این زمان را در خاک کشور ارمنستان زندگی کرده باشید.
باید توجه داشت که در موارد مشکوک نیاز به اثبات واقعی بودن ازدواج است؛ با ارائه اسناد خانه و زندگی مشترک و همچنین تولد فرزند، می‌توان به اداره مهاجرت و سفارت این امر را ثابت کرد.
در صورتی که شرایط بالا را برآورده کنید، باید در یک آزمون شهروندی شرکت کنید و امتیاز خود را به حد نساب مورد نیاز برسانید. گزارش قبولی در آزمون، سند ازدواج، گذرنامه معتبر، شناسنامه (و گواهی تولد فرزند در صورت نیاز)، فرم پر شده درخواست (با هزینه 50 دلار)، و... از جمله مدارکی هستند که باید برای دریافت اقامت دائم ارمنستان ارائه دهید.
مهاجرت به ارمنستان از طریق تولد
اخذ تابعیت از طریق تولد در کشور ارمنستان بر پایۀ اصل خون است؛ به این معنا که اگر فرزندی از یک پدرومادر ارمنی (حتی اگر فقط یکی از آن‌ها تابعیت ارمنی داشته باشد) در هر کجای دنیا متولد شود، تابعیت ارمنی را دریافت خواهد کرد. به این ترتیب، شما در صورتی می توانید برای فرزند خود تابعیت ارمنی بگیرید که یا خودتان تابعیت این کشور را داشته باشید یا همسر شما از شهروندان کشور ارمنستان باشد.
مهاجرت به ارمنستان از طریق پناهندگی
همانطور که می دانید، پناهندگی به هیچ وجه شیوه ای امن و ساده برای مهاجرت به شمار نمی رود و این امر در مورد مهاجرت به ارمنستان هم صدق می کند. مهاجرت و اخذ اقامت ارمنستان از طریق پناهندگی شاید بدترین گزینه برای تغییر زندگی شما باشد و با توجه به تعدد روش های مهاجرت به ارمنستان که در اختیارتان هست، به هیچ وجه توصیه نمی شود از این راه برای مهاجرت اقدام کنید.
پناهندگی علاوه بر خطرات و هزینه هایی که می تواند در پی داشته باشد، در آینده باعث آسیب روحی و روانی به افراد مهاجر می شود و نمی تواند آیندۀ روشنی را برای شما رقم بزند.
در هر صورت، اگر بخواهید از طریق پناهندگی به مهاجرت کنید، لازم است که مدارک خود را به اداره مهاجرت این کشور ارائه بدهید و فرم درخواست پناهندگی را پر کنید. بعد از چند مصاحبه (که از شما پرسیده می شود دلیل فرارتان از کشور خود چه بوده است و چرا می خواهید به ارمنستان پناهنده شوید)، اجازۀ یک اقامت موقت به شما داده می شود.
برای اینکه بخواهید این اقامت موقت را به اقامت دائم ارمنستان تبدیل کنید، باید چند سال به صورت مداوم اقامت های موقت خود را تمدید کنید، حسن رفتار داشته باشید و بتوانید تمکن مالی خود را به اداره مهاجرت اثبات کنید.
اقامت دائم ارمنستان
منظور از اقامت دائم ارمنستان، مجوز اقامت 5 ساله است که باید بعد از این مدت دوباره تمدید شود. مجوزهای اقامت‌های موقت این کشور هم در نهایت با اعتبار یک ساله صادر می‌شوند. اگر مشغول به تحصیل در ارمنستان باشید، مجوز کار در این کشور داشته باشید، فعالیت تجاری خود را در کشور ارمنستان راه اندازی کرده باشید، یا همسر، والدین یا فرزند یک شهروند خارجی با کارت اقامت دائم ارمنستان باشید، می توانید اقامت موقت این کشور را به دست بیاورید. این اقامت یک ساله خواهد بود و شما باید 30 روز پیش از اتمام تاریخ آن، به اداره مهاجرت مراجعه کرده و یک سال دیگر آن را تمدید کنید.
شما در صورتی می توانید کارت اقامت دائم (5 ساله) را کسب کنید که همسر یک شهروند ارمنی با گذرنامه ویژه باشید. کسانی که به صورت پیوسته در این کشور فعالیت اقتصادی انجام می دهند هم صلاحیت اخذ اقامت دائم را پیدا خواهند کرد. در غیر این صورت، شما فقط باید تبعه ارمنستان باشید تا بتوانید این کارت را دریافت کنید. این کارت را هم مثل کارت اقامت موقت، 30 روز پیش از انقضا تمدید کنید.
توجه داشته باشید که به منظور دریافت این کارت، شما باید با قانون اساسی کشور ارمنستان آشنایی داشته باشید، حداقل 3 سال با اقامت قانونی در این کشور زندگی کرده باشید و بتوانید کمی ارمنی صحبت کنید.
شرایط اخذ حق شهروندی ارمنستان از دو مورد بالا دشوارتر است. برای این منظور شما باید یک ایرانیِ ارمنی تبار باشید و حداقل سه ماه در خاک کشور ارمنستان اقامت کرده باشید. البته کسانی که همسر ارمنی دارند هم بعد از دو سال می توانند برای اخذ تابعیت این کشور اقدام کنند.
افرادی هم که فرزندی با تابعیت ارمنی دارند، بعد از 18 سالگی او می توانند برای این کار اقدام کنند. افرادی هم که پدر و مادر ارمنی دارند واجد شرایط اخذ تابعیت این کشور خواهند بود.
هزینه های زندگی در ارمنستان چگونه است؟
یکی از مواردی که باید برای مهاجرت و اقامت ارمنستان مد نظر داشت، هزینه های زندگی است. شما چه به عنوان کارگر، چه به عنوان دانشجو و چه به عنوان سرمایه‌گذار به ارمنستان سفر کرده باشید، باید خودتان را برای پرداخت هزینه های زندگی در این کشور آماده کنید.
واحد پول رسمی کشور ارمنستان درام (AMD) است که تقریبا معادل با حدود 60 تومان ایرانی است. با احتساب هزینه خورد و خوراک (50 دلار)، حمل و نقل (15 دلار)، کرایه منزل (350 دلار)، هزینه اینترنت (50 دلار) و ... می توان گفت هزینه زندگی در ارمنستان ماهانه بین 400 تا 600 دلار خواهد بود.